Wystąpienie do Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w sprawie potrzeby opublikowania wyroku TK dotyczącego obliczania należnego świadczenia emerytalnego z dnia 2024-10-21.
Wystąpienie do Szefa Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w sprawie potrzeby opublikowania wyroku TK dotyczącego obliczania należnego świadczenia emerytalnego.
W dniu 4 czerwca 2024 r. Trybunał Konstytucyjny w wyroku o sygn. SK 140/20 orzekł, że art. 25 ust. 1b ustawy o emeryturach i rentach w zakresie, w jakim dotyczy osób, które złożyły wniosek o przyznanie świadczeń, o których mowa w tym przepisie, przed 6 czerwca 2012 r., jest niezgodny z art. 67 ust. 1 w związku z art. 2 Konstytucji.
Trybunał zakwestionował mechanizm, w ramach którego emeryci, którzy przed 6 czerwca 2012 r. zdecydowali się przejść na wcześniejszą emeryturę (55 lat dla kobiet i 60 dla mężczyzn), otrzymywali mniejsze emerytury po osiągnięciu właściwego wieku emerytalnego (przyznawane po ukończeniu 60 lat przez kobiety i 65 lat przez mężczyzn) - obniżane o kwotę odpowiadającą wcześniej pobranym emeryturom. Istota niekonstytucyjności polegała na zaskakiwaniu emerytów takim rozwiązaniem, gdyż w momencie przechodzenia na wcześniejszą emeryturę nie mieli oni świadomości, że po kilku latach ich świadczenia ulegną znaczącemu obniżeniu. Dzięki wyrokowi TK, świadczenia emerytalne od 150 000 do 200 000 seniorów mogą wzrosnąć nawet o 1200 zł, a dodatkowo każdy z nich może otrzymać nawet 64 000 zł wyrównania za okres wypłacania obniżonego świadczenia.
Podwyżka i uzyskanie wyrównania wymagają jednak wzruszenia decyzji emerytalnych, co może nastąpić w szczególności poprzez wznowienie postępowania na podstawie przepisów art. 145a Kodeksu postępowania administracyjnego w zw. z art. 190 ust. 4 Konstytucji. Wznowienie postępowania nie jest jednak możliwe, dopóki wyrok TK nie wejdzie w życie, co - zgodnie z wykładnią przyjmowaną przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych - następuje w momencie ogłoszenia go w Dzienniku Ustaw. Jednak mimo upływu ponad 4 miesięcy od wydania wyroku o sygn. SK 140/20, nie został on ogłoszony w organie urzędowym, co powoduje, że do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich wpływają wnioski od osób, które nie mogą skorzystać z wymienionego na wstępie rozstrzygnięcia.
W związku z powyższym, Rzecznik zwrócił się z prośbą o wyjaśnienie podstaw faktycznych i prawnych wstrzymywania ogłoszenia wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2024 r., sygn. SK 140/20.