Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości w sprawie potrzeby uregulowania przepisów w zakresie ochrony tajemnicy radcowskiej, adwokackiej i Prokuratorii Generalnej.

W nawiązaniu do dotychczasowej korespondencji Rzecznik Praw Obywatelskich zaapelował o ponowne rozważenie zmian także w zakresie ochrony tajemnicy radcowskiej, adwokackiej i Prokuratorii Generalnej.

W opinii resortu sprawiedliwości, w zakresie tajemnicy zawodowej adwokata i radcy prawnego oraz radcy Prokuratorii Generalnej RP, wskazanie na potrzeby udziału w konkursie na urząd sędziego sygnatur 50 spraw sądowych różnej kategorii nie narusza tejże tajemnicy. Z ustaleń RPO wynika, że do KRS przekazywane są nie tylko sygnatury spraw, ale niekiedy także i akta z danymi osobowymi: adresami stron, informacjami o sytuacji majątkowej, o umowach, zadłużeniu, relacjach rodzinnych czy intymnych itd. Nie istnieje zaś przepis prawa, który wskazywałby, że "sprawy sądowe nie są objęte tajemnicą zawodową".

Nawet przy przyjęciu, że tajemnica adwokacko-radcowska nie obowiązuje w sprawach sądowych, nie oznacza to automatycznie, że nie obowiązuje ona także w relacjach pełnomocnika z KRS i że pełnomocnik może swobodnie dysponować danymi z pism procesowych w celu wspierania swojej kariery zawodowej.

W przekonaniu Rzecznika w obecnym stanie prawnym brakuje zatem przepisów zabezpieczających dane osób występujących w sprawach sądowych prowadzonych przez ubiegających się o urząd sędziego radców i adwokatów. W praktyce z aktami spraw, których sygnatury wskazał kandydujący adwokat lub radca prawny, mogą zapoznawać się pracownicy Biura KRS i wszyscy członkowie KRS, także posłowie i senatorowie, Minister Sprawiedliwości i przedstawiciel Prezydenta RP. Z punktu widzenia standardów ochrony danych osobowych, nie ma potrzeby, aby te osoby miały nieograniczony dostęp do akt spraw.

W związku z powyższym, Rzecznik zwrócił się do Ministra z prośbą o uwzględnienie postulatu uregulowania zasad udostępniania akt spraw prowadzonych przez kandydatów Krajowej Radzie Sądownictwa.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości w piśmie z 16 listopada 2024 r. poinformował, że aktualne pozostaje poprzednie stanowisko resortu przedstawione w piśmie z dnia 30 sierpnia 2024 r. W ocenie Ministra, przyjmując przedstawione w piśmie RPO zapatrywania na absolutny charakter tajemnicy zawodowej wskazanych grup zawodowych, ewentualne udzielanie pomocy prawnej, współdziałanie w ochronie praw i wolności obywatelskich oraz w kształtowaniu i stosowaniu prawa, ograniczałoby się wyłącznie do udzielania porad prawnych i sporządzania opinii prawnych w przedmiocie stanowienia lub stosowania prawa. Dlatego sformułowany w konkluzji wystąpienia Rzecznika wniosek o podjęcie przez Ministerstwo Sprawiedliwości inicjatywy ustawodawczej w zakresie ochrony tajemnicy radcowskiej, adwokackiej, i radcy Prokuratorii Generalnej RP nie zasługuje na uwzględnienie.