Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Prezesa Rady Ministrów w sprawie urlopu powodziowego funkcjonariuszy służb mundurowych.

Do Rzecznika Praw Obywatelskich zwracają się funkcjonariusze Policji, poszkodowani w wyniku powodzi, którzy mają problem z uzyskaniem dodatkowego urlopu na usuwanie skutków żywiołu. Przełożeni nie wyrażają zgody na dodatkowy urlop z uwagi na fakt, że obowiązujące przepisy adresowane są wyłącznie do pracowników, a nie do osób pozostających w stosunku służbowym.

Problem wydaje się szczególnie dolegliwy dla funkcjonariuszy i żołnierzy bezpośrednio zaangażowanych w usuwanie skutków powodzi, którzy sami zostali poszkodowani. Ich domy rodzinne nie nadają się do zamieszkania, zaś oni pomagając innym, sami nie są w stanie sobie pomóc. Zgodnie z art. 7a ust. 1 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi (dalej jako: „ustawa powodziowa”) pracownikowi będącemu poszkodowanym przysługuje, w okresie wskazanym w przepisach wydanych na podstawie art. 1 ust. 2, zwolnienie od pracy, w wymiarze do 20 dni, w celu usuwania skutków powodzi w odniesieniu bezpośrednio do swojego mienia lub mienia osoby spokrewnionej lub niespokrewnionej pozostającej z nim w faktycznym związku, wspólnie zamieszkującej i gospodarującej. Norma prawna wynikająca z tego przepisu adresowana jest wyłącznie do osób zatrudnionych na podstawie stosunku pracy, co oznacza, że nie znajduje ona zastosowania do funkcjonariuszy i żołnierzy pozostających w stosunku służbowym.

RPO zwrócił uwagę, że specyfika stosunku służbowego (szczególnie dyspozycyjność) w pełni koresponduje z zaangażowaniem funkcjonariuszy i żołnierzy w usuwanie skutków powodzi. Jeżeli jednak Państwo wymaga od nich szczególnego zaangażowania w trakcie klęski żywiołowej, to powinno w pierwszej kolejności, zabezpieczyć ich domy rodzinne albo, chociaż umożliwić poszkodowanym funkcjonariuszom/żołnierzom samodzielne zabezpieczenie swoich domostw. W takim wypadku rozszerzenie zakresu normowania art. 7a ust. 1 ustawy powodziowej o stosunki służbowe wydaje się odpowiednim rozwiązaniem.

W świetle powyższego, Rzecznik zwrócił się do Premiera z prośbą o rozwiązanie przedstawionego problemu.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji w piśmie z 6 grudnia 2024 r. podkreślił, że Kierownictwo resortu spraw wewnętrznych i administracji stoi na stanowisku, zgodnie z którym za celowe należy uznać podjęcie prac, zmierzających do wprowadzenia w przyszłości rozwiązań postulowanych przez Rzecznika w omawianym zakresie. Należy jednocześnie mieć na uwadze, że ze względu na odrębność oraz specyfikę jaka związana jest z kształtem stosunku służbowego w formacjach podległych Ministrowi SWiA, nie sposób automatycznie odnieść obecnie obowiązującej regulacji, zawartej w art. 7a ust. 1-11 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi i dedykowanej dla pracowników, wprost do funkcjonariuszy. Docelowa regulacja powinna mieć zastosowanie wobec funkcjonariuszy służb, w taki sposób, by uwzględnić szczególny status funkcjonariuszy jako członków formacji zhierarchizowanych i zmilitaryzowanych, a także zadania, do których realizacji ww. formacje zostały powołane. Przedmiotowa kwestia zostanie rozważona z uwzględnieniem w szczególności interesu społecznego (interesu służby), zorientowanego na utrzymanie zdolności jednostek organizacyjnych poszczególnych formacji do zapewnienia właściwej realizacji przez służby ustawowych zadań.