Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie nieuzasadnionego zróżnicowania sytuacji rybaków z obszaru Zalewu Wiślanego w stosunku do rybaków z obszaru Morza Bałtyckiego.

Do Rzecznika Praw Obywatelskich wpłynęły: skarga organizacji zrzeszających rybaków oraz indywidualne skargi dotyczące rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 9 lipca 2024 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków przyznawania i wypłaty pomocy finansowej na realizację operacji w ramach Priorytetu 1. Wspieranie zrównoważonego rybołówstwa oraz odbudowy i ochrony żywych zasobów wodnych objętego programem Fundusze Europejskie dla Rybactwa na lata 2021-2027 oraz wysokości tej pomocy (dalej jako: „rozporządzenie”).

W szczególności, wnioskodawcy zwracają uwagę na §1 pkt 5 lit. b ww. rozporządzenia, który wprowadza rozróżnienie wysokości przyznawanej pomocy na realizację operacji w ramach działania „Tymczasowe zaprzestanie działalności połowowej” w formie finansowania na podstawie stawek jednostkowych według stawek dziennych za każdy dzień zaprzestania działalności połowowej przy użyciu danego statku rybackiego w odniesieniu do obszarów Zalewu Wiślanego i Morza Bałtyckiego oraz gatunków ryb, których dotyczą okresy ochronne. Wnioskodawcy zauważają, że powyższy przepis może stanowić naruszenie art. 32 ust. 1 i 64 ust. 2 Konstytucji przez zróżnicowanie sytuacji rybaków z obszaru Zalewu Wiślanego w stosunku do rybaków z obszaru Morza Bałtyckiego w nieuzasadniony sposób, wprowadzając różne stawki z uwagi na obszar połowowy i rodzaj ryby, której dotyczy okres ochronny. Ponadto wnioskodawcy zauważają, że wskazany wyżej przepis rozporządzenia może pozostawać w sprzeczności z art. 92 ust. 1 Konstytucji z uwagi na wprowadzenie przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w drodze rozporządzenia kryteriów rozróżnienia pracy rybaków z obszaru Zalewu Wiślanego oraz obszaru Morza Bałtyckiego. Jak wskazują, zróżnicowanie praw majątkowych odbyło się w nieuzasadniony i nieproporcjonalny sposób, bez odpowiedniego umocowania ustawowego.

Wobec powyższego, Rzecznik zwrócił się do Ministra z prośbą o zajęcie stanowiska oraz przestawienie wyjaśnień w sprawie.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi w piśmie z 4 grudnia 2024 r. wyjaśnił, że tymczasowe zaprzestanie działalności połowowej jest jednym z działań ustanowionych przez Europejski Fundusz Morski, Rybacki i Akwakultury (rozporządzenie EFMRA), jego uruchomienie wymaga, tym samym, spełnienia przesłanek określonych w ww. rozporządzeniu. W art. 21 ust. 2 rozporządzenia EFMRA wymieniono przypadki, w których wsparcie z tytułu tymczasowego zaprzestania działalności połowowej może zostać przyznane. Części z nich nie można odnieść do obszaru Morza Bałtyckiego, dlatego nie mogą stanowić podstawy do wypłaty środków z tytułu przedmiotowego działania. Jedyną możliwością uruchomienia tymczasowego zaprzestania działalności połowowej pozostaje wprowadzenie przez Polskę środków nadzwyczajnych. Powszechnie uznawanym środkiem nadzwyczajnym jest okres ochronny, tj. czas zakazu połowu określonego gatunku organizmu morskiego, który minister właściwy do spraw rybołówstwa określa we właściwym rozporządzeniu wydanym na podstawie upoważnienia ustawowego z art. 10 ustawy o rybołówstwie morskim. Należy przy tym podkreślić, że wybór środka nadzwyczajnego pozwalającego na uruchomienie działania tymczasowe zaprzestanie działalności połowowej pozwala na określenie wysokości rekompensaty. Wobec powyższego, podnoszone przez skarżącą organizację rybacką argumenty o nierównym traktowaniu rybaków z Zalewu Wiślanego, w stosunku do rybaków z Morza Bałtyckiego, są nieuzasadnione i w ocenie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi nie mogą być uwzględnione.