Wystąpienie do Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie konieczności ratyfikowania Protokołu Fakultatywnego do Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych z dnia 2024-12-02.
Wystąpienie do Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie konieczności ratyfikowania Protokołu Fakultatywnego do Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych.
W dniu 6 września 2024 r. miała miejsce kolejna rocznica ratyfikacji przez Rzeczpospolitą Polską Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych – aktu prawnego o szczególnej doniosłości, którego głównym celem jest popieranie, ochrona i zapewnienie pełnego i równego korzystania ze wszystkich praw człowieka i podstawowych wolności przez wszystkie osoby z niepełnosprawnościami oraz popieranie poszanowania ich przyrodzonej godności.
Wraz ze wspomnianą ratyfikacją Polska przyjęła na siebie zobowiązanie do podjęcia wszelkich właściwych środków ustawodawczych, administracyjnych i innych w celu wdrożenia praw uznanych w Konwencji. Choć na przestrzeni ostatnich lat poczynione zostały postępy w tym zakresie, to do podstawowych wyzwań w dalszym ciągu należy zaliczyć zapewnienie skuteczności postanowieniom Konwencji za pomocą środków prawnych. Jednym z nich jest protokół fakultatywny do Konwencji, który przyznaje Komitetowi do spraw Praw Osób z Niepełnosprawnościami kompetencje do rozpoznawania indywidualnych zawiadomień ze strony osób lub ich grup, które twierdzą, że są ofiarami naruszenia przez państwo-stronę Konwencji jej postanowień. Po rozpatrzeniu skargi Komitet może formułować rekomendacje i zalecenia pod adresem danego państwa. Z takiego uprawnienia nie mogą jednak skorzystać osoby znajdujące się pod jurysdykcją Polski, wobec braku ratyfikacji przez państwo protokołu fakultatywnego. O ratyfikację tegoż Rzecznik Praw Obywatelskich zabiega od momentu związania się przez Polskę postanowieniami Konwencji. Niemniej jednak, postulaty i apele w tym zakresie nie zostały dotychczas uwzględnione.
Ratyfikacja protokołu fakultatywnego jest też w sposób szczególny oczekiwana przez same osoby z niepełnosprawnościami oraz reprezentujące je organizacje. Na potrzebę ratyfikacji protokołu fakultatywnego wskazywali również obywatele działający na rzecz praw osób z niepełnosprawnościami poprzez skierowanie petycji organizacji pozarządowych z 23 lutego 2021 r. do Senatu. Jej autorzy podkreślali, że brak ratyfikacji oznacza brak efektywnych mechanizmów ochrony pozwalających na dochodzenie praw przyznanych Konwencją. RPO otrzymuje również wnioski indywidualne dotyczące tej kwestii.
Mając na uwadze powyższe, Rzecznik zwrócił się do Minister z prośbą o zainicjowanie procesu ratyfikacji protokołu fakultatywnego do Konwencji o prawach osób z niepełnosprawnościami. RPO poprosił również o poinformowanie, czy analiza skarg przedłożonych Komitetowi i zapadłych rozstrzygnięć została przeprowadzona, a jeśli tak – do jakich wniosków doprowadziła.