opinia w sprawie projektu ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw oraz ustawę o finansach publicznych do Ministra Finansów z dnia 2025-05-26.
opinia w sprawie projektu ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw oraz ustawę o finansach publicznych do Ministra Finansów.
Rzecznik Praw Obywatelskich zauważa, że ogólny cel jaki przyświeca projektowanej interwencji legislacyjnej korzystnie wpływa na stopień urzeczywistnienia zasady jawności finansów publicznych. Na płaszczyźnie formalnej stanowi bowiem uzupełnienie luki, jaka w praktyce działania administracji publicznej powstaje na styku spraw publicznych objętych ustawą o dostępie do informacji publicznej oraz spraw uregulowanych w ustawie o finansach publicznych. Jak wynika z wniosków wpływających do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich, a których przedmiotem jest szeroko rozumiany brak udostępnienia informacji mającej mieć walor informacji publicznej obywatele są coraz częściej zainteresowani finansowym wymiarem prowadzenia spraw publicznych, a więc rzetelnością, celowością czy gospodarnością wydatkowanych środków, których istotnymi wskaźnikami są informacje finansowe, obrazujące gospodarowanie środkami publicznymi.
Wątpliwości Rzecznika budzi natomiast to, czy wymienione wyżej cele nowelizacji, mając na uwadze obecne brzmienie projektowanych przepisów, mają szansę zostać osiągnięte. W obecnym kształcie projektowanych przepisów podniesiony został próg wartości umowy (od kwoty 500 złotych do kwoty 10 000 zł), po przekroczeniu którego ma ona podlegać obowiązkowi opublikowania w Centralnym Rejestrze Umów Jednostek Sektora Finansów Publicznych. Rzecznik zauważa, że w praktyce większość umów zawieranych przez jednostki nie przekracza progu 10 000 zł. W konsekwencji projektowana zmiana może ujemnie wpływać na fundamentalne założenia dotyczące funkcjonowania tego narzędzia. W przypadku wielu samorządów oraz mniejszych instytucji, ustalenie progu na poziomie 10 000 zł może prowadzić do sytuacji, w której większość umów nie zostanie objęta obowiązkiem publikacji. Z tej perspektywy projektowane rozwiązane może okazać się wadliwe.
Ponadto, Rzecznik zwrócił uwagę, na wątpliwości odnoszące się do informacji o umowie podlegających udostępnieniu w Centralnym Rejestrze Umów, które Minister Finansów określi, w drodze rozporządzenia. Jak wynika z uzasadnienia opiniowanego projektu, możliwość wprowadzania innych fakultatywnych informacji będzie uzależniona od funkcjonalności systemu teleinformatycznego. Zdaniem Rzecznika rozważenia wymaga jednak konieczność doprecyzowania ww. regulacji, tak by jednoznacznie wynikało z niej, że niedopuszczalne jest takie poszerzenie publikowanych informacji o umowie, które stanowi nieproporcjonalną i nieuzasadnioną celami ustawy ingerencję w prywatność jednostki.
W związku z powyższym Rzecznik zwrócił się do Ministra Finansów z prośbą o uwzględnienie powyższych uwag w toku dalszych prac legislacyjnych.