wystąpienie do Komendanta Głównego Straży Granicznej – w sprawie niewykonywania środków tymczasowych ETPC wobec migrantów z dnia 2025-06-25.
wystąpienie do Komendanta Głównego Straży Granicznej – w sprawie niewykonywania środków tymczasowych ETPC wobec migrantów.
W dniu 25 kwietnia br. przedstawiciele Rzecznika Praw Obywatelskich i Rzecznika Praw Dziecka wizytowali Placówkę Straży Granicznej w Terespolu. Przedstawiciele SG przedstawili pogląd, że środki tymczasowe obowiązują wyłącznie na terytorium RP. Zgodnie z tym stanowiskiem, osoby stawiające się na przejściu granicznym w Terespolu, wobec których ETPC zastosował ten środek, nie spełniają tego kryterium, ponieważ nie przeszły odprawy paszportowej i nie zostały formalnie wpuszczone do Polski. Według SG o faktycznym przebywaniu cudzoziemca w RP – w kontekście środka tymczasowego – decyduje moment jego skutecznej odprawy paszportowej. Dopiero od tego momentu SG uznaje się za zobowiązaną do stosowania środka tymczasowego. Zdaniem funkcjonariuszy SG, osoby oczekujące na odprawę w Terespolu nie są objęte ochroną wynikającą z tych środków.
Rzecznik Praw Obywatelskich zauważa, że Europejski Trybunał Praw Człowieka zdecydowanie odrzucił prezentowaną przez funkcjonariuszy polskiej Straży Granicznej interpretację, potwierdzając obowiązek realizacji środków tymczasowych wobec cudzoziemców znajdujących się na terytorium Polski, niezależnie od momentu formalnego przejścia odprawy paszportowej. Oznacza to, że sam fakt, iż dany cudzoziemiec nie przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (lub gdy ten fakt jest kwestionowany), nie zwalnia organów publicznych państwa-strony z obowiązku realizacji środka tymczasowego. Trybunał uznał zatem, że osoby stawiające się w punktach odprawy granicznej prowadzonych przez jednostki polskiej Straży Granicznej bez wątpienia podlegają jurysdykcji Rzeczypospolitej Polskiej.
Ponadto, Rzecznik Praw Obywatelskich podkreślił, że realizacja środka tymczasowego nie może być uzależniona od uprzedniego złożenia deklaracji dotyczącej ubiegania się o ochronę międzynarodową. Obowiązek wykonania środków tymczasowych wynika z samego faktu objęcia danej osoby jurysdykcją państwa-strony Konwencji.
W związku z powyższym, Rzecznik zwrócił się do Komendanta Głównego Straży Granicznej z prośbą o odniesienie się do przedstawionych uwag oraz o podjęcie działań mających na celu zapewnienie, że Placówka Straży Granicznej w Terespolu będzie realizować zobowiązania Rzeczypospolitej Polskiej wynikające ze środków tymczasowych wydawanych przez Europejski Trybunał Praw Człowieka wobec cudzoziemców stawiających się na przejściu granicznym Terespol–Brześć.