wystąpienie do Przewodniczącego Komisji do Spraw Petycji Sejmu RP oraz Przewodniczącego Komisji Petycji Senatu RP - w sprawie zmiany przepisów dotyczących zasad organizacji nauki języka mniejszości w szkołach z dnia 2025-06-16.
wystąpienie do Przewodniczącego Komisji do Spraw Petycji Sejmu RP oraz Przewodniczącego Komisji Petycji Senatu RP - w sprawie zmiany przepisów dotyczących zasad organizacji nauki języka mniejszości w szkołach.
Problem związany z niejednoznacznością przepisów dotyczących szkolnictwa mniejszości narodowych i etnicznych ujawnił się w toku postępowania wyjaśniającego prowadzonego przez Rzecznika Praw Obywatelskich, wszczętego na podstawie otrzymanego wniosku. Postępowanie dotyczyło praktycznych skutków rozbieżnych interpretacji przepisów ustawy o systemie oświaty oraz ustawy – Prawo oświatowe w zakresie organizacji nauczania języka mniejszości w publicznych szkołach, w których wszyscy uczniowie są objęci obowiązkową nauką tego języka.
Przepisy umożliwiające nauczanie języka mniejszości i języka regionalnego przewidują m.in. prawo do rezygnacji z nauki, ale nie określają konsekwencji złożenia takiego oświadczenia w sytuacji, gdy nauka języka jest obowiązkowa z mocy statutu szkoły. Brak jednoznacznych regulacji w tym zakresie rodzi problemy interpretacyjne i praktyczne – zarówno dla uczniów i ich rodzin, jak i dla organów prowadzących szkoły.
Dodatkową trudność stanowi fakt, że szkoły dla mniejszości oraz społeczności posługujących się językiem regionalnym, choć zostały wymienione jako szczególny przypadek szkół podstawowych (bez przypisanego obwodu), nie zostały wyodrębnione jako odrębny typ szkoły w systemie oświaty. To powoduje narastającą niepewność co do statusu prawnego tych placówek, w szczególności tam, gdzie nauka prowadzona jest w języku mniejszości lub dwujęzycznie.
W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich opisane niespójności prawne wymagają pilnej interwencji ustawodawczej. Dlatego Rzecznik zwrócił się do Przewodniczącego Komisji do Spraw Petycji Sejmu RP oraz Przewodniczącego Komisji Petycji Senatu RP z wnioskiem o podjęcie inicjatywy legislacyjnej, zmierzającej do nowelizacji ustawy – Prawo oświatowe oraz ustawy o systemie oświaty, w celu zapewnienia stabilnych i przejrzystych zasad funkcjonowania szkół dla mniejszości.