Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



wystąpienie do Przewodniczącego Komisji Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki Sejmu RP w sprawie projektu zmiany ustawy o sporcie z dnia 25 czerwca 2010 r z dnia 2025-07-22.

Adresat:
Komisja Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki Sejmu RP
Sygnatura:
V.7200.67.2025
Data sprawy:
2025-07-22
Rodzaj sprawy:
uwagi RPO do przygotowywanych (zmienianych) aktów prawnych (WL)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Administracyjnego i Gospodarczego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

wystąpienie do Przewodniczącego Komisji Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki Sejmu RP w sprawie projektu zmiany ustawy o sporcie z dnia 25 czerwca 2010 r.

Zgodnie z informacjami podanymi na stronie internetowej Sejmu RP, 10 lipca b.r. pod obrady Komisji Kultury, Sportu i Turystyki skierowany został projekt zmiany ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie.

W ocenie Rzecznika, zmiana ta w istotny sposób ingeruje w obowiązujący porządek prawny, w tym w zakres prawa do ochrony zdrowia, prawa do życia w czystym środowisku oraz prawa do prywatności i spokojnego korzystania z własnej nieruchomości. Zdaniem Rzecznika, przepis ten nie stanowi doprecyzowania obowiązujących regulacji, lecz ich istotną modyfikację, która została wprowadzona bez odpowiednich konsultacji społecznych oraz bez należytego uwzględnienia wiedzy specjalistycznej z zakresu zdrowia i akustyki.

Rzecznik zauważa, że pierwotna wersja projektu dotyczyła wyłącznie zmian w zakresie tzw. emerytury olimpijskiej, umożliwiając wypłatę świadczeń dzieciom zmarłych reprezentantów Polski. Jednakże w toku prac całkowicie zrezygnowano z tej regulacji, a w jej miejsce wprowadzono nowy art. 38a, który – w opinii Rzecznika – nie był ani planowany, ani właściwie przygotowany. Co istotne, Ministerstwo Klimatu i Środowiska – będące autorem pierwotnej propozycji – zgłaszało istotne zastrzeżenia do ostatecznego kształtu przepisu, które nie zostały uwzględnione.

W opinii Rzecznika uznanie hałasu generowanego przez zorganizowaną aktywność sportową za element „powszechnego korzystania ze środowiska” prowadzi do wyłączenia jakichkolwiek środków administracyjnoprawnych służących ochronie przed uciążliwościami akustycznymi. Oznacza to, że organy ochrony środowiska, władze lokalne czy służby porządkowe nie będą mogły interweniować nawet wtedy, gdy poziom hałasu będzie realnie zagrażał zdrowiu mieszkańców. W ocenie Rzecznika, jest to rozwiązanie nieproporcjonalne i godzące w konstytucyjne prawa obywateli.

Zdaniem Rzecznika hałas związany z funkcjonowaniem obiektów sportowych – zwłaszcza w przestrzeni zurbanizowanej – stanowi istotny problem społeczny. Do Biura RPO wpływa coraz więcej skarg dotyczących braku możliwości odpoczynku, snu czy nauki dzieci w sąsiedztwie takich obiektów. Skarżący wskazują na rosnące problemy zdrowotne, stres, konieczność korzystania z pomocy psychiatrycznej oraz na brak skutecznych reakcji ze strony Policji czy władz lokalnych.

W ocenie Rzecznika nie sposób zaakceptować tezy zawartej w uzasadnieniu projektu, jakoby wyłączenie norm hałasu miało „przeciwdziałać zamykaniu orlików”. Zdaniem Rzecznika przyczyną tych sytuacji nie jest sama obecność norm środowiskowych, lecz brak ich przestrzegania, niedostateczny nadzór i ignorowanie skarg mieszkańców. Wprowadzanie regulacji, która zamiast rozwiązywać problem – usuwa narzędzia jego przeciwdziałania – jest, w opinii Rzecznika, działaniem chybionym.

Ponadto, jak wskazuje Rzecznik, nawet całkowite wyłączenie obiektów sportowych spod administracyjnych norm hałasu nie zablokuje możliwości dochodzenia roszczeń przez mieszkańców w trybie cywilnoprawnym – na podstawie przepisów o immisjach z art. 144 k.c. Sądy nadal będą mogły orzekać w tych sprawach, oceniając stopień uciążliwości dźwięków. Różnica polega na tym, że obywatele pozbawieni zostaną możliwości zgłoszenia problemu do urzędu – co, zdaniem Rzecznika, zwiększy liczbę spraw sądowych i pogłębi konflikty społeczne.

W związku z powyższym, Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje o ponowne przeanalizowanie projektowanego przepisu oraz wstrzymanie jego przyjęcia w obecnym brzmieniu. W ocenie Rzecznika, niezbędne jest przeprowadzenie szerokich i rzeczywistych konsultacji społecznych z udziałem ekspertów w dziedzinie akustyki, zdrowia publicznego i urbanistyki. Tylko wyważone i merytorycznie przygotowane rozwiązania mogą godzić interes społeczny związany z rozwojem kultury fizycznej z prawem obywateli do spokojnego życia i zdrowia.

Rzecznik zwrócił się również do Przewodniczącego Komisji o przedstawienie zawartych w piśmie argumentów podczas prac Komisji oraz o skierowanie do resortów odpowiedzialnych za projekt – zwłaszcza Ministerstwa Sportu, Ministerstwa Klimatu i Ministerstwa Zdrowia – prośby o ustosunkowanie się do zgłoszonych zastrzeżeń.

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu: