Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



kasacja w sprawie błędnego i niepełnego pouczenia pokrzywdzonej z dnia 2025-10-14.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
II.511.533.2025
Data sprawy:
2025-10-14
Rodzaj sprawy:
kasacja karna (RKK)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Karnego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

kasacja w sprawie błędnego i niepełnego pouczenia pokrzywdzonej.

Rzecznik Praw Obywatelskich złożył kasację od prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w G. z dnia 3 października 2024 r. (sygn. akt X K 19/24). Rzecznik zaskarżył ten wyrok w całości na niekorzyść oskarżonych M. K. i D. P. RPO zarzucił temu orzeczeniu rażące i mające istotny wpływ na jego treść naruszenie prawa procesowego.

Wyrokiem z dnia 3 października 2024 r. (sygn. akt X K 19/24) Sąd Rejonowy w G. umorzył postępowanie wobec oskarżonych z uwagi na cofnięcie wniosku o ściganie przez pokrzywdzoną. Według Rzecznika w realiach niniejszej sprawy Sąd podjął nie tylko nieprawidłowe działanie, polegające na proponowaniu, a wręcz namawianiu do cofnięcia wniosku o ściganie, lecz jednocześnie błędnie pouczył pokrzywdzoną o skutkach złożenia takiego oświadczenia. W ocenie Rzecznika Sąd naruszył w ten sposób zasadę lojalności procesowej, wyrażoną w treści art. 16 § 1 Kodeksu postepowania karnego. Wbrew udzielonym pokrzywdzonej wyjaśnieniom, po umorzeniu przedmiotowego postępowania, nie będzie mogła ona złożyć kolejnego wniosku o ściganie pozostałych współsprawców.

Zdaniem Rzecznika nie można zatem przyjąć, że decyzja pokrzywdzonej B. C. została podjęta w sposób świadomy i swobodny, skoro oparto ją na mylnych i niepełnych pouczeniach Sądu. W konsekwencji podniesione w kasacji rażące naruszenie prawa procesowego miało w opinii Rzecznika istotny wpływ na treść zaskarżonego wyroku, ponieważ pokrzywdzona została pozbawiona możliwości dochodzenia przysługujących jej praw – wbrew konstytucyjnemu prawu do sądu (art. 45 ust. 1 Konstytucji RP).

Rzecznik wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w G. do ponownego rozpoznania.