przystąpienie do postępowania przed Sądem Rejonowym w sprawie o usunięcie wpisu danych nieletniego z Rejestru Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym z dnia 2025-05-23.
przystąpienie do postępowania przed Sądem Rejonowym w sprawie o usunięcie wpisu danych nieletniego z Rejestru Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym.
Rzecznik Praw Obywatelskich powziął informacje o postępowaniu w zakończonej postanowieniem Sądu Rejonowego sprawie o pomoc w usunięciu wpisu danych nieletniego z Rejestru Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym.
Wpis do urzędowego rejestru danych nieletniego jako osoby niebezpiecznej dla otoczenia następuje z mocy prawa. Informacja o takim skutku nie jest umieszczana w sentencji orzeczenia. Osoby, których wpis dotyczy, w szczególności sam nieletni, dowiadują się o tym po fakcie z zawiadomienia o dokonaniu wpisu – z założenia zatem już po uprawomocnieniu orzeczenia. W toku postępowania nie są na żadnym jego etapie informowane o tak dolegliwym środku. Nie mają więc możliwości podjęcia skutecznej ochrony przysługujących im praw.
W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich., w Rejestrze o dostępie ograniczonym umieszcza się dane nieletnich, wobec których prawomocnie orzeczono środki wychowawcze, środek poprawczy lub środek leczniczy na podstawie ww. ustawy - w sprawach o czyny karalne.
Zdaniem Rzecznika umieszczenie danych takich osób w rejestrze, nawet tym o charakterze niepublicznym, w sposób oczywisty wiąże się z ich dodatkową stygmatyzacją - w odbiorze społecznym Rejestr, niekiedy kolokwialnie określany jako tzw. „rejestr pedofilów” służy do ochrony społeczeństwa przed szczególnie niebezpiecznymi osobami, seksualnie zburzonymi, zwłaszcza jeżeli popełniają czyny zabronione wobec osób małoletnich. Mimo że dane tych osób nie są powszechnie dostępne na stronach internetowych, dostęp do nich ma stosunkowo szeroki krąg osób, m.in. pracodawca czy inny podmiot prowadzący działalność związaną z wychowaniem, edukacją wypoczynkiem, leczeniem małoletnich lub z opieką nad nimi. Przepis te zatem mogą stanowić narzędzie społecznego ostracyzmu mogące wywołać u nieletniego szkodę o rozmiarze niemożliwym obecnie do przewidzenia.
Co więcej, osoba, której dane zostały zamieszczone w Rejestrze, przebywająca na wolności jest obowiązana do zgłoszenia faktycznego adresu pobytu w jednostce organizacyjnej Policji właściwej ze względu na miejsce tego pobytu oraz zgłaszania każdorazowej zmiany faktycznego adresu pobytu. Ograniczona jest też jej swoboda w opuszczeniu terytorium kraju.
Podkreślenia również wymaga, że dane nieletniego zostaną usunięte z Rejestru dopiero po otrzymaniu zawiadomienia o przywróceniu terminu do zaskarżenia orzeczenia odnotowanego w Rejestrze albo uchyleniu takiego orzeczenia w wyniku kasacji lub wznowienia postępowania, albo po upływie 10 lat od dnia ukończenia przez niego 18 roku życia.
W ocenie Rzecznika, sytuacja taka narusza konstytucyjne prawo obywatela do sądu tj. do sądowej ochrony jego praw zagwarantowanych Konstytucją. Jednocześnie brak rzetelnej informacji o procedurach, którym obywatel jest poddany, narusza zasadę zaufania obywatela do państwa i tworzonego przez nie prawa. Tego typu „proceduralne pułapki” „zastawiane” na obywateli przez niejasne przepisy procesowe są konsekwentnie piętnowane w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego jako poważne naruszenie zasad demokratycznego państwa prawa. Okoliczności te uzasadniają udział Rzecznika Praw Obywatelskich w niniejszym postępowaniu.