skarga o wznowienie postępowania zakończonego nakazem zapłaty wydanym w elektronicznym postępowaniu upominawczym z dnia 2025-06-03.
skarga o wznowienie postępowania zakończonego nakazem zapłaty wydanym w elektronicznym postępowaniu upominawczym.
Dnia 17 stycznia 2024 r. Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w L. wydał wobec A.M. nakaz zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym na kwotę 2474,09 zł z odsetkami. Przesyłka zawierająca nakaz i pozew, skierowana na prawidłowy adres, nie została odebrana przez pozwaną i została uznana za doręczoną w dniu 8 lutego 2024 r. Nakaz uprawomocnił się 23 lutego 2024 r., a po nadaniu klauzuli wykonalności wszczęto i przeprowadzono skuteczne postępowanie egzekucyjne.
Dnia 6 maja 2024 r. pozwana złożyła wniosek o doręczenie nakazu zapłaty oraz o przywrócenie terminu do wniesienia sprzeciwu, wskazując, że nie otrzymała informacji o awizacji przesyłki z sądu i że padła ofiarą oszustwa kredytowego i kradzieży danych osobowych. Opisała, że w sierpniu 2023 r. w związku z próbą podjęcia pracy w fikcyjnej firmie przesłała swoje dane i założyła rachunek bankowy, który został wykorzystany do przestępczej działalności. Po wykryciu nieprawidłowości zamknęła rachunek i zastrzegła dokument tożsamości, a następnie złożyła zawiadomienie o przestępstwie. Śledztwo zostało umorzone postanowieniem z 11 grudnia 2024 r. z powodu niewykrycia sprawcy – na które A.M. wniosła zażalenie.
Postanowieniami z 24 maja 2024 r. Sąd odmówił doręczenia nakazu, odrzucił sprzeciw i wniosek o przywrócenie terminu, a następnie 18 czerwca 2024 r. również odrzucił wniosek o uchylenie klauzuli wykonalności. Wszystkie postanowienia są prawomocne.
Rzecznik Praw Obywatelskich, po analizie wniosku pełnomocnika pozwanej, uznał za zasadne podjęcie działań poprzez wniesienie skargi o wznowienie postępowania cywilnego, wskazując na ziszczenie się przesłanki z art. 403 § 1 pkt 1 Kodeksu postępowania cywilnego – tj. oparcie nakazu zapłaty na dokumencie podrobionym.
Zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem doktryny i orzecznictwa, przesłanka ta zachodzi, gdy sfałszowany dokument stanowił wyłączną lub istotną podstawę rozstrzygnięcia, a więc pozostawał w funkcjonalnym związku z ustaleniami faktycznymi sądu. W niniejszej sprawie taki związek jest oczywisty – powód w pozwie wskazał, że źródłem roszczenia jest umowa pożyczki zawarta z pierwotnym wierzycielem.
Jak wynika z zebranego materiału, umowa została zawarta z wykorzystaniem danych osobowych pozwanej, bez jej wiedzy i zgody, co potwierdzają m.in. postanowienie o umorzeniu śledztwa z 11 grudnia 2024 r. oraz inne dokumenty z postępowania karnego. Przekazane dane zostały użyte w celu podszycia się pod pozwaną i zaciągnięcia zobowiązania w jej imieniu.
Rzecznik wskazuje, że przy wykładni art. 403 § 1 pkt 1 Kodeksu postępowania cywilnego należy uwzględniać współczesny kontekst cyfrowy. W tym ujęciu „podrobieniem dokumentu” może być także elektroniczne oświadczenie złożone przez osobę podszywającą się pod inną – przy wykorzystaniu jej danych osobowych. Takie działania mogą wyczerpywać znamiona nie tylko przestępstwa z art. 270 Kodeksu karnego, ale również art. 286 Kodeksu karnego (oszustwo) czy art. 190a § 2 Kodeksu karnego (podszywanie się).
W ocenie Rzecznika, w świetle powyższych okoliczności nie budzi wątpliwości, że w sprawie zachodzi podstawa wznowieniowa z art. 403 § 1 pkt 1 Kodeksu postępowania cywilnego, gdyż nakaz zapłaty został oparty na podrobionym dokumencie.