skarga nadzwyczajna od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 2025-06-03.
skarga nadzwyczajna od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym.
Dnia 19 lutego 2019 r. konsumentka zawarła ze spółką umowę pożyczki na kwotę 50 000 zł, z czego rzeczywiście otrzymała 25 000 zł – pozostałe 25 000 zł stanowiły opłaty, w tym prowizja, „Twoje Pakiety” i inne koszty. RRSO wynosiła 68,27%, a całkowita kwota do zapłaty – 60 864 zł. Spłatę rozłożono na 48 rat po 1268 zł. Zabezpieczeniem był weksel in blanco i deklaracja wekslowa. Umowa została wypowiedziana 4 maja 2020 r., a konsumentka została wezwana do zapłaty 45 643,12 zł, lecz brak jest dowodu doręczenia tego wezwania. Mimo to, 10 września 2020 r. sąd wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym – wyłącznie na podstawie weksla i bez uprzedniego zbadania stosunku podstawowego. Nakaz uprawomocnił się, a następnie nadano mu klauzulę wykonalności i przeprowadzono egzekucję. Dług został ostatecznie spłacony – częściowo dobrowolnie, częściowo komorniczo.
Pełnomocnik pozwanej, we wniosku o podjęcie działań nadzwyczajnych, wskazał na rażące naruszenie interesów konsumentki – przede wszystkim z powodu udzielenia jej pożyczki mimo braku zdolności do jej spłaty, bardzo wysokich kosztów poza odsetkowych oraz wykorzystania weksla w sądzie bez ujawnienia treści umowy. Zwrócono uwagę, że pożyczkodawca udzielił pozwanej dwóch pożyczek w ciągu siedmiu miesięcy na łączną kwotę blisko 90.000 zł, z czego połowę stanowiły koszty – co może świadczyć o obejściu przepisów ustawy o kredycie konsumenckim i naruszeniu zasad współżycia społecznego.
Rzecznik Praw Obywatelskich uznał, że w sprawie przeciwko pozwanej konsumentce nie było podstaw do wydania nakazu zapłaty wyłącznie na podstawie weksla, bez uprzedniego zbadania umowy, którą ten weksel zabezpieczał. Obowiązkiem sądu, wynikającym z prawa unijnego, było z urzędu ustalić, czy weksel zabezpieczał umowę konsumencką, a jeśli tak – odmówić wydania nakazu i przeprowadzić rozprawę. Zaniechanie to, zdaniem RPO, stanowiło rażące naruszenie prawa procesowego w rozumieniu art. 89 § 1 pkt 2 ustawy o Sądzie Najwyższym, bo dotyczyło kluczowych przepisów i miało wpływ na rozstrzygnięcie. Nakaz zapłaty został więc uznany za orzeczenie rażąco niesprawiedliwe, którego dalsze obowiązywanie naruszałoby standardy demokratycznego państwa prawnego. W ocenie Rzecznika należy w tej sprawie dać pierwszeństwo zasadzie sprawiedliwości społecznej nad zasadą powagi rzeczy osądzonej i uchylić nakaz jako sprzeczny z art. 2 Konstytucji RP.