Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



kasacja w sprawie uiszczenia w całości zaległych alimentów z dnia 2025-06-25.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
II.510.1384.2024
Data sprawy:
2025-06-25
Rodzaj sprawy:
kasacja karna (RKK)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Karnego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

kasacja w sprawie uiszczenia w całości zaległych alimentów.

Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł kasację od prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego z dnia 3 września 2024 r. Na podstawie art. 521 § 1 k.p.k. zaskarżył powyższe orzeczenie w całości, na korzyść skazanego K. S. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił rażące i mające istotny wpływ na treść wyroku, naruszenie prawa karnego materialnego, to jest art. 209 § 4 k.k., poprzez jego niezastosowanie w sytuacji, gdy Sąd I instancji ustalił, że oskarżony dokonał jednorazowej wpłaty uiszczając w całości zaległe alimenty na rzecz syna i wniósł o uchylenie wyroku Sądu Rejonowego z dnia 3 września 2024 r., i na podstawie art. 17 § 1 pkt 4 k.p.k. o umorzenie postępowania.

K. S. został oskarżony o to, że w okresie od początku marca 2023 roku do 25 sierpnia 2023 roku uchylał się od wykonania ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego wynikającego z ustawy i określonego co do wysokości ugodą zawartą przed Sądem Rejonowym w dniu 13 lutego 2023 roku w wysokości 650 zł miesięcznie na rzecz syna K. S., przy czym łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych, to jest o czyn z art. 209 § 1 k.k.

Wyrokiem nakazowym z dnia 21 maja 2024 r., oskarżonego uznano za winnego popełnienia zarzuconego mu czynu wyczerpującego znamiona art. 209 § 1 k.k. w związku z art. 4 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 209 § 1 k.k., art. 34 § 1 i § 1a pkt 1 k.k., art. 35 § 1 k.k. wymierzono mu karę 6 (sześciu) miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania 30 godzin nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w stosunku miesięcznym; na podstawie art. 72 § 1 pkt 3 k.k. zobowiązano oskarżonego do bieżącej alimentacji na rzecz syna, zwolniono oskarżonego od wydatków postępowania, którymi obciążono Skarb Państwa oraz od opłaty.

Od powyższego wyroku nakazowego oskarżony wniósł sprzeciw w którym podniósł m.in, iż w dniu 4 kwietnia 2024 r. został przesłuchany w charakterze podejrzanego o czyn art. 209 § 1 k.k., zaś w dniu 2 maja 2024 r. oskarżony uiścił w całości zaległe alimenty na rzecz syna. Do sprzeciwu oskarżony dołączył potwierdzenie wpłaty gotówkowej na kwotę 3900 złotych tytułem alimentów za okres od marca 2023 r. do sierpnia 2023 r..

Zaskarżony kasacją wyrok Sądu Rejonowego w części dotyczącej orzeczenia o karze nie może pozostać, ponieważ dotknięty jest rażącym i mającym istotny wpływ na jego treść, naruszaniem prawa materialnego w sposób wskazany w kasacji. Zgodnie z treścią art. 209 § 4 k.k. nie podlega karze sprawca przestępstwa określonego w § 1, który nie później niż przed upływem 30 dni od dnia pierwszego przesłuchania w charakterze podejrzanego uiścił w całości zaległe alimenty.

Z analizy akt sądowych wynika, że K. S. został przesłuchany po raz pierwszy w charakterze podejrzanego o popełnienie czynu z art. 209 § 1 k.k. w dniu 4 kwietnia 2024 r. Następnie, w dniu 2 maja 2024 r. oskarżony wpłacił na konto syna kwotę 3900 złotych tytułem zaległych alimentów za okres od marca 2024 r. do sierpnia 2024 r. Okoliczność, że oskarżony w dniu 2 maja 2024 r. uiścił na poczet zaległych na rzecz syna alimentów na kwotę 3900 zł, podnoszona była przez oskarżonego wielokrotnie na etapie postępowania sądowego.

Pomimo tego, że Sąd I instancji dokonał poprawnych ustaleń w zakresie zapłaty przez oskarżonego całości zaległych alimentów w okresie 30 dni od dnia pierwszego przesłuchania w charakterze podejrzanego, czemu dał wyraz w uzasadnieniu wyroku, stwierdzając, iż oskarżony z tytułu zaległych alimentów dokonał jednorazowej wpłaty w kwocie 3900 złotych w dniu 2 maja 2024 r., to okoliczności tej nie nadał właściwego znaczenia. Poczynione przez Sąd I instancji ustalenie, powinno bowiem prowadzić do zastosowania instytucji z art. 209 § 4 k.k. i skutkować stosownie do treści art. 17 § 1 pkt 4 k.p.k. umorzeniem postępowania.