Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Kasacja w sprawie niewłaściwego przeprowadzenia kontroli instancyjnej i nienależytego rozważenia zarzutu ujętego w apelacji z dnia 2025-09-03.

Adresat:
Sąd Najwyższy
Sygnatura:
II.510.505.2025
Data sprawy:
2025-09-03
Rodzaj sprawy:
kasacja karna (RKK)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Karnego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Kasacja w sprawie niewłaściwego przeprowadzenia kontroli instancyjnej i nienależytego rozważenia zarzutu ujętego w apelacji.

Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł kasację od prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w K. z dnia 27 lutego 2025 r. (sygn. akt IV Ka 1975/24), częściowo zmieniającego wyrok Sądu Rejonowego w S. B. z dnia 18 lipca 2024 r. (sygn. akt II K 161/23), a w pozostałej części utrzymującego w mocy tenże wyrok Sądu Rejonowego w S. B.

Na podstawie art. 521 § 1 Kodeksu postępowania karnego Rzecznik zaskarżył wyrok Sądu Okręgowego w K. na korzyść oskarżonej M. M. w zakresie: pkt I ppkt 4, którym orzeczone w punkcie III wyroku Sądu Rejonowego w S. B. z dnia 18 lipca 2024 r. nawiązki obniżono na rzecz Z. M. do kwoty 3000 zł i na rzecz S. L. i W. C. do kwot po 1500 zł; pkt II, którym utrzymano w mocy orzeczony w punkcie II wyroku Sądu I instancji wobec oskarżonej obowiązek przeproszenia Z. M., S. L., W. C. na piśmie w terminie jednego miesiąca od uprawomocnienia się wyroku.

Rzecznik w oparciu o treść art. 523 § 1 k.p.k. wyrokowi temu zarzucił rażące i mające istotny wpływ na jego treść naruszenie przepisów postępowania. Po pierwsze – art. 433 § 2 k.p.k. w zw. z art. 457 § 3 k.p.k. poprzez niewłaściwe przeprowadzenie przez Sąd odwoławczy kontroli instancyjnej i nienależyte rozważenie ujętego w apelacji obrońcy oskarżonej zarzutu „rażącej niewspółmierności kary" polegającego „na zasądzeniu niewspółmiernie wysokiej nawiązki w wysokości 5000 zł na rzecz każdego z pokrzywdzonych". Skutkowało to jedynie obniżeniem wysokości nawiązek orzeczonych wobec M. M. na rzecz Z. M., S. L., W. C., podczas gdy prawidłowe rozpoznanie owego zarzutu doprowadziłoby do wniosku, iż nie jest dopuszczalne orzeczenie od oskarżonej nawiązek na rzecz tych osób, gdyż osoba fizyczna nie może być pokrzywdzonym przestępstwem z art. 224 § 2 Kodeksu karnego, co w konsekwencji zaowocowałoby uchyleniem pkt III zaskarżonego wyroku. Po drugie – art. 433 § 1 k.p.k. w zw. z art. 447 § 1 k.p.k. poprzez niewłaściwe przeprowadzenie przez Sąd odwoławczy kontroli instancyjnej zaskarżonego w całości na korzyść oskarżonej wyroku Sądu I instancji. Skutkowało to utrzymaniem w mocy punktu II wyroku, którym orzeczono, na podstawie art. 72 § 1 pkt 2 k.k., wobec M. M., obowiązek przeproszenia Z. M., S. L., W. C na piśmie w terminie miesiąca od uprawomocnienia się wyroku, w sytuacji gdy konieczne było uchylenie wyroku Sądu meriti w owym punkcie. Orzeczenie tego środka probacyjnego nie było dopuszczalne z uwagi na to, że na gruncie art. 224 § 2 k.k. osoba fizyczna nie może być pokrzywdzonym.

RPO wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku Sądu II instancji w punkcie I ppkt 4 oraz w punkcie II w zakresie, w jakim utrzymał w mocy orzeczone nawiązki w punkcie III wyroku Sądu I instancji, a także o uchylenie wyroku Sądu Rejonowego w S. B. w punktach II oraz III.