Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie nowych zasad zawieszalności świadczeń wypadkowych i z tytułu choroby zawodowej, w związku z osiąganiem przychodu.

Wprowadzenie w ustawie z dnia 30.10.2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych nowych zasad w zakresie zawieszalności świadczeń wypadkowych i z tytułu choroby zawodowej, w związku z osiąganiem przychodu, nie zostało poprzedzone odpowiednio długim vacatio legis. O nowych zasadach obowiązujących od 1.01.2003 r. świadczeniobiorcy byli informowani przez jednostki terenowe ZUS w grudniu 2002 r. Przepisy prawa pracy określające terminy i zasady rozwiązywania umów o pracę uniemożliwiały im natychmiastową rezygnację z osiągania przychodów i pobierania wyłącznie świadczeń emerytalno-rentowych. Nowe zasady zawieszalności świadczeń naruszyły, w ocenie świadczeniobiorców, konstytucyjną zasadę zachowania praw nabytych i zaufania obywatela do państwa. RPO zwraca uwagę także na problem braku jednolitego stosowania przez ZUS nowych przepisów wobec osób pobierających wypadkowe renty rodzinne, do których uprawniony jest małżonek zmarłego i dziecko. Niektóre oddziały ZUS przyjmują rezygnację z prawa do tego świadczenia przez osiągającego przychody z pracy małżonka i ustalają ponownie prawo do świadczenia wyłącznie na dziecko. Wówczas świadczenie to, nieco obniżone, z reguły nie podlega zawieszalności. Inne oddziały odmawiają ponownego ustalenia prawa do świadczenia wyłącznie na dziecko, co z reguły powoduje, że część renty rodzinnej, do której uprawniony jest współmałżonek zmarłego, podlega zawieszeniu. RPO prosi o zajęcie stanowiska w przedstawionych sprawach.