Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Infrastruktury w sprawie nieproporcjonalnie wysokich kar pieniężnych za zajęcie pasa drogowego bez zezwolenia.

Przepis § 11 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24.01.1986 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o drogach publicznych określa, że kara pieniężna za zajęcie pasa drogowego bez zezwolenia ma stanowić aż dziesięciokrotność opłaty za zajęcie pasa drogowego, a ponadto przy obliczaniu tej opłaty na potrzeby ustalenia wysokości kary pieniężnej nie stosuje się przepisów określających zmniejszone stawki opłat za metr kwadratowy zajętej powierzchni. Przepisy o tak represyjnym charakterze wzbudzają wątpliwości RPO odnośnie ich zgodności z Konstytucją RP, a w szczególności z zasadą proporcjonalności wynikającą z art. 2 Konstytucji. Efekty przedmiotowej regulacji nie pozostają w odpowiedniej proporcji do obciążeń nałożonych na obywateli, zwłaszcza jeżeli jako punkt odniesienia przyjmie się krajową średnią dochodów ludności. Obowiązujące przepisy przewidują ponadto dwojakiego rodzaju sankcje za brak zezwolenia na zajęcie pasa drogowego. Na podstawie art. 40 ust. 4 ustawy o drogach publicznych, pobierane są z tego tytułu kary pieniężne, natomiast przepisy art. 99 § 1 pkt 1 Kodeksu wykroczeń stanowią podstawę do nakładania grzywny za zajęcie bez zezwolenia drogi publicznej lub pasa drogowego. Taki stan prawny, który dopuszcza kumulację odpowiedzialności administracyjnej i odpowiedzialności za wykroczenia narusza zasadę państwa prawnego wyrażoną w art. 2 Konstytucji RP. Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o podjęcie stosownych działań zmierzających do zmiany przepisów regulujących kwestie pobierania i ustalania wysokości kar pieniężnych za zajęcie pasa drogowego bez zezwolenia i poinformowanie o swoim stanowisku.