Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie potrzeby zmiany przepisów polegającej na wprowadzeniu najniższego wynagrodzenia jako zastępczej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, w przypadku braku dokumentacji płacowej wymaganej do celów emerytalno-rentowych.

Z uwagi na częsty brak dokumentów płacowych, które mogą być wyłącznie podstawą do wystawienia przez zakład pracy zaświadczeń o zarobkach do celów emerytalno-rentowych, resort pracy i polityki społecznej zajął stanowisko dopuszczające możliwość wydawania zaświadczeń na podstawie akt osobowych pracownika, w oparciu o dane zawarte np. w umowie o pracę, pismach o powołaniu, mianowaniu oraz w innych pismach określających wynagrodzenie danej osoby. Dopuszczalne jest także dochodzenie wysokości osiąganego wynagrodzenia dla celów emerytalnych w postępowaniu przed sądem na skutek wniesienia odwołania od decyzji organu rentowego. Środki te okazują się jednak niewystarczające i większość skarżących się nie jest w stanie skorzystać z możliwości ustalenia lub przeliczenia emerytury lub renty w oparciu o najbardziej korzystny okres ubezpieczenia, z uwagi na braki w dokumentacji płacowej. Obecny stan prawny pozostaje w sprzeczności z zasadą sprawiedliwości społecznej, a także z zasadą zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa, wynikającą z art. 2 Konstytucji RP. Rzecznik Praw Obywatelskich prosi o rozważenie wniosku o zmianę odpowiednich przepisów ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS, polegającą na wprowadzeniu najniższego wynagrodzenia jako zastępczej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne za takie lata z okresu 20 lat zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy, za które zainteresowany nie jest w stanie przedłożyć dokumentów potwierdzających wysokość wynagrodzenia. Takie rozwiązanie powinno znaleźć zastosowanie w każdym przypadku ustalania wysokości świadczenia lub kapitału początkowego.