Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

1. W sprawie potrzeby wprowadzenia przepisów umożliwiających osobom niepełnosprawnym pełną realizację czynnego prawa wyborczego.

Problem ten Rzecznik przedstawiał Marszałkowi Sejmu RP i Przewodniczącemu Państwowej Komisji Wyborczej już w wystąpieniu z dnia 26.07.2000 r. (RPO-343669-I/00, Informacja 7/2000, str. 21). Wprawdzie przepisy ustawy z dnia 12.04.2001 r. Ordynacja wyborcza do Sejmu RP i Senatu RP nakładają na wójta, burmistrza (prezydenta miasta) obowiązek dostosowania lokali obwodowych komisji wyborczych do potrzeb wyborców niepełnosprawnych oraz stwarzają możliwość korzystania przy głosowaniu z pomocy innych osób, jednakże rozwiązania te nie zapewniają osobom niepełnosprawnym pełnej możliwości korzystania z czynnego prawa wyborczego przysługującego im z mocy art. 62 ust. 1 Konstytucji RP. Wiele osób niepełnosprawnych jest niezdolnych do opuszczenia domu i udania się do lokalu obwodowej komisji wyborczej. Wydaje się konieczne odstąpienie od bezwzględnego wymogu osobistego głosowania i wprowadzenie przepisów zezwalających tej grupie wyborców na głosowanie przez pełnomocnika czy też za pośrednictwem środków komunikacji. Z takiej formy głosowania mogłyby również korzystać osoby hospitalizujące się w domu, w szpitalach, przebywające w domach pomocy społecznej, zakładach karnych, na polskich statkach morskich oraz poza granicami kraju. Z obowiązku osobistego głosowania przez niepełnosprawnych zrezygnowano w szeregu państw europejskich. Do Sejmu wpłynął poselski projekt ordynacji wyborczej do Sejmu i Senatu, przygotowywany jest projekt rządowy. Rzecznik prosi o przekazanie jego wniosku do właściwej komisji w celu rozważenia możliwości wprowadzenia przepisów umożliwiających osobom niepełnosprawnym pełną realizację czynnego prawa wyborczego.

Inf. 7-9/2003, str.51.

2. Pismo RPO z dnia 21.10.2004 r. do Przewodniczącego Komisji Ustawodawczej Sejmu RP - prośba o przedstawienie stanowiska Komisji.