Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

1. W sprawie wykonywania kary ograniczenia wolności oraz pracy społecznie użytecznej orzeczonej w zamian za nieściągalną grzywnę.

Rzecznik Praw Obywatelskich sygnalizuje Ministrowi Sprawiedliwości nieprawidłowości i problemy stwierdzone w toku badań sondażowych warunków i możliwości wykonywania w latach 2001-2002 i w I kwartale 2003 r. kary ograniczenia wolności oraz pracy społecznie użytecznej orzeczonej w zamian za nieściągalną grzywnę, przeprowadzonych w tym roku przez pracowników Biura Rzecznika. W wielu sądach rejonowych skazani oczekują przez dłuższy okres czasu na wyznaczenie zakładu pracy i przystąpienie do zatrudnienia. Potrzebne są nowe rozwiązania prawne i organizacyjne, które przyniosą poprawę w tym zakresie. Na szczególną uwagę zasługuje problem niewykonywania kary ograniczenia wolności i pracy społecznie użytecznej z przyczyn leżących po stronie skazanych. Do przyczyn absencji należało zwłaszcza uchylanie się skazanych od wykonania kary oraz niezgłoszenie się skazanych na wezwanie kuratora. Nasuwające się pytanie dotyczy sposobu oddziaływania sądu i kuratora na postawy tych osób w celu doprowadzenia do podjęcia pracy. W szeregu przypadków oddziaływania takiego nie podejmowano albo było ono niewystarczające. Ponad jedna trzecia badanych sądów nie wykazała inicjatywy związanej z pozyskiwaniem miejsc pracy dla skazanych albo inicjatywa ta nie jest skuteczna. Jedna trzecia sądów zaniedbuje sprawowanie nadzoru nad zakładami pracy i sposobem wykonywania kary przez skazanych. Wyniki analizy dokumentacji sądowej oraz wypowiedzi kuratorów zawodowych każą poddać w wątpliwość realizację przez pracodawców obowiązków wynikających z przepisu art. 58 Kkw i rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25.08.1998 r. w sprawie wyznaczania zakładów pracy, w których jest wykonywana kara ograniczenia wolności oraz praca społecznie użyteczna orzeczona w zamian nieściągalnej grzywny, szczegółowych obowiązków tych zakładów w zakresie zatrudniania skazanych i zasad gospodaro

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

1. Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości (6.01.2004 r.) poinformował, że Ministerstwo Sprawiedliwości poleciło prezesom sądów uwzględnienie w planach zadań nadzorczych na 2004 r. lustracji sądów rejonowych w zakresie prawidłowości i sprawności postępowania wykonawczego w przedmiocie wykonywania kary ograniczenia wolności. W przygotowanym przez resort projekcie rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie podmiotów, w których wykonywana jest kara ograniczenia wolności oraz praca społecznie użyteczna, zobowiązano prezesa sądu rejonowego do corocznego sporządzania opinii o potrzebach sądu w zakresie wykonywania pracy przez skazanych i przesyłania jej właściwemu organowi samorządu terytorialnego, który wyznaczy podmioty zatrudniające oraz prześle stosowną informację w terminie 30 dni od daty otrzymania opinii. Resort sprawiedliwości rozważa wystąpienie z inicjatywą zmiany przepisów Kodeksu karnego wykonawczego, zmierzającej do przekazania wykonania kary ograniczenia wolności oraz pracy społecznie użytecznej w całości organom samorządu terytorialnego oraz maksymalnego uproszczenia jej wykonywania. Sąd jedynie nadzorowałby jej wykonywanie. Dokonane w 2003 r. zmiany przepisów powinny sprzyjać podniesieniu jakości pracy sądowych kuratorów zawodowych (art. 173 § 2 Kkw oraz zmiana rozporządzenia z dnia 12.06.2003 r. w sprawie szczegółowego sposobu wykonywania uprawnień i obowiązków kuratorów sądowych).
Inf. 1-3/2004, str. 96