Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

1. W sprawie skutków decyzji Wojskowych Biur Emerytalnych dotyczących zawieszenia świadczeń emerytalno-rentowych w 1999 r.

Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z dnia 20.12.1999 r. (sygn. akt K 4/99) uznał za niezgodny z Konstytucją art. 159 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych nowelizujący art. 40 wojskowej ustawy emerytalnej i obligujący do zawieszania pobieranych świadczeń w przypadku uzyskiwania przez świadczeniobiorców określonego przychodu wynikającego z podjęcia dodatkowo pracy lub prowadzenia działalności gospodarczej. W następstwie tego wyroku emeryci i renciści wojskowi, którym zawieszono świadczenia, występowali do Wojskowych Biur Emerytalnych o ich wypłacenie. Negatywne stanowisko organów emerytalnych doprowadziło do masowego kierowania tych spraw na drogę sądową, zarówno w sprawie zwrotu należnych świadczeń jak i zasądzenia ustawowych odsetek. Powodem niezadowolenia wojskowych emerytów i rencistów są zwłaszcza decyzje wypłacania świadczeń wyłącznie na podstawie prawomocnych wyroków, bez naliczania odsetek za niemal 3-letnią zwłokę, jeśli nie nakłada takiego obowiązku wyrok sądu oraz nieuregulowania tych należności wobec świadczeniobiorców, którzy nie dochodzili swych praw przed sądami. Zdaniem Rzecznika istnieje potrzeba rozwiązania tego problemu w sposób generalny.

Inf. 1-3/2004, str. 59

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

1. Minister Obrony Narodowej (7.04.2004 r.) poinformował, że podtrzymanie przyjętej zasady postępowania jest obecnie, jak się wydaje jedynie możliwym rozstrzygnięciem sprawy. Wojskowe Biura Emerytalne rozliczając w 2000 r. emerytów i rencistów osiągających dodatkowe przychody, kierowały się interpretacją Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej stosując w tym względzie przepisy powszechnie obowiązujące. Łącznie rozliczono w ten sposób ponad 11 tys. pracujących świadczeniobiorców. Spośród tych osób, ponad 3 tysiące zaskarżyło otrzymane decyzje do sądów. Dotychczas około 2/3 spraw zakończyło się wyrokami korzystnymi dla WBE. W budżecie obrony narodowej nie ma środków na rozwiązanie generalne opisanego problemu. Minister Finansów dysponuje rezerwą budżetową na zaspokojenie roszczeń wobec Skarbu Państwa, jednak wynikać one muszą z prawomocnych wyroków sądowych. Wojskowe Biura Emerytalne realizując wyroki wypłacają tylko należności główne, bez odsetek z urzędu. Odsetki z urzędu od świadczeń emerytalnych wprowadziła nowelizacja ustawy z dnia 23.07.2003 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw, która weszła w życie od 1.10.2003 r. Nowy zapis dotyczy wyłącznie sytuacji powstałych po tej dacie. W przedmiocie odsetek zapadają obecnie różne wyroki, w większości oddalające roszczenie. W najbliższym czasie sprawa będzie rozpatrywana przez sądy apelacyjne i w zależności od przyjętej linii orzeczniczej, postępowanie resortu będzie kontynuowane lub nastąpi zmiana stanowiska.