Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



1. W sprawie niekorzystnych dla klientów Banku PKO BP S.A. postanowień umowy oraz Regulaminu wydawania i używania karty debetowej dla osób fizycznych z dnia 2004-08-06.

Adresat:
BANK PKO BP SA
Sygnatura:
RPO/479629/04/VI/614 RZ
Data sprawy:
2004-08-06
Rodzaj sprawy:
wystąpienie o charakterze generalnym (WG)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Administracyjnego i Gospodarczego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

1. W sprawie niekorzystnych dla klientów Banku PKO BP S.A. postanowień umowy oraz Regulaminu wydawania i używania karty debetowej dla osób fizycznych.

W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich klauzule zawarte w formularzu umowy i Regulaminie wydawania i używania karty debetowej dla osób fizycznych rozsyłanym przez Bank PKO BP S.A. posiadaczom kont PKO Ekspres, godzą w równowagę stosunku prawnego stron umowy rachunku bankowego. Klauzula wyłączająca odpowiedzialność banku za szkody powstałe na rachunkach klientów na skutek awarii sieci informatycznych banku czy telekomunikacyjnych, rażąco narusza interesy konsumentów. Niedopuszczalna, i tym samym bezskuteczna jest klauzula umowna przyznająca bankowi uprawnienie do dokonywania w dowolnym czasie dowolnych zmian treści umowy, bowiem prowadzi to do rażącego uprzywilejowania banku jako partnera stosunku cywilnoprawnego. Bank powinien szczegółowo określić wysokość wszystkich opłat pobieranych w związku z obsługą rachunku, tymczasem Bank PKO BP S.A. przesyła swoim klientom wyłącznie wyciąg z taryf prowizji i opłat bankowych, z którego nie wynika jakie i w jakiej wysokości opłaty może pobierać bank np. za prowadzenie rachunku. Zastrzeżenia musi budzić także wysokość prowizji i opłat bankowych. Opłata pobierana przy wypłacie gotówki przy użyciu Karty PKO Ekspres w oddziałach PKO BP S.A. jest nadmiernie wygórowana; równie wysokie prowizje pobierane są w przypadku wypłaty gotówki w bankomatach i oddziałach innych banków oraz w walutach obcych. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się o rozważenie możliwości wszczęcia przez UOKiK postępowania w tej sprawie.

Inf. 7-9/2004, str. 29

1. W sprawie niekorzystnych dla klientów Banku PKO BP S.A. postanowień umowy oraz Regulaminu wydawania i używania karty debetowej dla osób fizycznych.

W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich klauzule zawarte w formularzu umowy i Regulaminie wydawania i używania karty debetowej dla osób fizycznych rozsyłanym przez Bank PKO BP S.A. posiadaczom kont PKO Ekspres, godzą w równowagę stosunku prawnego stron umowy rachunku bankowego. Klauzula wyłączająca odpowiedzialność banku za szkody powstałe na rachunkach klientów na skutek awarii sieci informatycznych banku czy telekomunikacyjnych, rażąco narusza interesy konsumentów. Niedopuszczalna, i tym samym bezskuteczna jest klauzula umowna przyznająca bankowi uprawnienie do dokonywania w dowolnym czasie dowolnych zmian treści umowy, bowiem prowadzi to do rażącego uprzywilejowania banku jako partnera stosunku cywilnoprawnego. Bank powinien szczegółowo określić wysokość wszystkich opłat pobieranych w związku z obsługą rachunku, tymczasem Bank PKO BP S.A. przesyła swoim klientom wyłącznie wyciąg z taryf prowizji i opłat bankowych, z którego nie wynika jakie i w jakiej wysokości opłaty może pobierać bank np. za prowadzenie rachunku. Zastrzeżenia musi budzić także wysokość prowizji i opłat bankowych. Opłata pobierana przy wypłacie gotówki przy użyciu Karty PKO Ekspres w oddziałach PKO BP S.A. jest nadmiernie wygórowana; równie wysokie prowizje pobierane są w przypadku wypłaty gotówki w bankomatach i oddziałach innych banków oraz w walutach obcych. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się o rozważenie możliwości wszczęcia przez UOKiK postępowania w tej sprawie.

Inf. 7-9/2004, str. 29

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:


Data odpowiedzi:
2005-02-17
Opis odpowiedzi:
1. Zastępca Prezesa Zarządu PKO BP S.A. (25.08.2004 r.) poinformował, iż umowa o wydanie i używanie karty debetowej nie może być traktowana równorzędnie z umową rachunku bankowego lub umową kredytu. Kwestionowane dokumenty - regulamin i umowa zostały skonstruowane na podstawie wymogów ustawy o elektronicznych instrumentach płatniczych, będącą ustawą szczególną w stosunku do Kodeksu cywilnego i ustawy - Prawo bankowe. Bank dokona zmiany regulaminu pozostawiając jedynie wyłączenie odpowiedzialności PKO BP S.A. spowodowane działaniem siły wyższej. Ustawa o elektronicznych instrumentach płatniczych nakłada obowiązek umieszczenia klauzuli modyfikacyjnej (podania warunków zmian) jedynie w zakresie prowizji i opłat; bank wypełnił ten obowiązek zamieszczając stosowną klauzulę w umowie. Do umowy danego produktu bank dołącza odpowiednią część taryfy, a nie cały obszerny dokument - stąd zastosowano pojęcie "wyciąg z taryfy prowizji i opłat". Prowizje pobierane za wypłatę gotówki pokrywają bezpośrednie koszty banku związane z wypłatą gotówki poza bankomatami PKO BP S.A. i nie odbiegają od prowizji pobieranych przez inne banki.
Inf. 7-9/2004, str. 29

2. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (20.10.2004 r.) poinformował, że wystąpi do Banku z wnioskiem o zmianę niektórych postanowień umownych opisanych w wystąpieniu Rzecznika.
Inf. 10-12/2004, str.
1. Zastępca Prezesa Zarządu PKO BP S.A. (25.08.2004 r.) poinformował, iż umowa o wydanie i używanie karty debetowej nie może być traktowana równorzędnie z umową rachunku bankowego lub umową kredytu. Kwestionowane dokumenty - regulamin i umowa zostały skonstruowane na podstawie wymogów ustawy o elektronicznych instrumentach płatniczych, będącą ustawą szczególną w stosunku do Kodeksu cywilnego i ustawy - Prawo bankowe. Bank dokona zmiany regulaminu pozostawiając jedynie wyłączenie odpowiedzialności PKO BP S.A. spowodowane działaniem siły wyższej. Ustawa o elektronicznych instrumentach płatniczych nakłada obowiązek umieszczenia klauzuli modyfikacyjnej (podania warunków zmian) jedynie w zakresie prowizji i opłat; bank wypełnił ten obowiązek zamieszczając stosowną klauzulę w umowie. Do umowy danego produktu bank dołącza odpowiednią część taryfy, a nie cały obszerny dokument - stąd zastosowano pojęcie "wyciąg z taryfy prowizji i opłat". Prowizje pobierane za wypłatę gotówki pokrywają bezpośrednie koszty banku związane z wypłatą gotówki poza bankomatami PKO BP S.A. i nie odbiegają od prowizji pobieranych przez inne banki.
Inf. 7-9/2004, str. 29

2. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (20.10.2004 r.) poinformował, że wystąpi do Banku z wnioskiem o zmianę niektórych postanowień umownych opisanych w wystąpieniu Rzecznika.
Inf. 10-12/2004, str.
1. Zastępca Prezesa Zarządu PKO BP S.A. (25.08.2004 r.) poinformował, iż umowa o wydanie i używanie karty debetowej nie może być traktowana równorzędnie z umową rachunku bankowego lub umową kredytu. Kwestionowane dokumenty - regulamin i umowa zostały skonstruowane na podstawie wymogów ustawy o elektronicznych instrumentach płatniczych, będącą ustawą szczególną w stosunku do Kodeksu cywilnego i ustawy - Prawo bankowe. Bank dokona zmiany regulaminu pozostawiając jedynie wyłączenie odpowiedzialności PKO BP S.A. spowodowane działaniem siły wyższej. Ustawa o elektronicznych instrumentach płatniczych nakłada obowiązek umieszczenia klauzuli modyfikacyjnej (podania warunków zmian) jedynie w zakresie prowizji i opłat; bank wypełnił ten obowiązek zamieszczając stosowną klauzulę w umowie. Do umowy danego produktu bank dołącza odpowiednią część taryfy, a nie cały obszerny dokument - stąd zastosowano pojęcie "wyciąg z taryfy prowizji i opłat". Prowizje pobierane za wypłatę gotówki pokrywają bezpośrednie koszty banku związane z wypłatą gotówki poza bankomatami PKO BP S.A. i nie odbiegają od prowizji pobieranych przez inne banki.
Inf. 7-9/2004, str. 29

2. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (20.10.2004 r.) poinformował, że wystąpi do Banku z wnioskiem o zmianę niektórych postanowień umownych opisanych w wystąpieniu Rzecznika.
Inf. 10-12/2004, str.