Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

1. W sprawie obowiązku wymiany praw jazdy.

Rzecznik Praw Obywatelskich otrzymuje wiele listów od obywateli dotyczących skutków nowelizacji ustawy Prawo o ruchu drogowym. Obywatele podnoszą, że istnieje sprzeczność pomiędzy tą ustawą, która gwarantuje obywatelom zachowanie ważności praw jazdy i innych dokumentów podlegających wymianie, do czasu dokonania wymiany, a postanowieniami rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie wymiany praw jazdy mówiącymi, że dokumenty podlegające wymianie tracą ważność po upływie terminów określonych dla ich wymiany. Organ władzy wykonawczej został upoważniony jedynie do określenia terminów wymiany. Niejednokrotnie utrata ważności prawa jazdy nie następuje na skutek niedbalstwa osób uprawnionych, lecz z przyczyn od nich niezależnych - awarii systemu, opóźnień producenta praw jazdy czy spiętrzenia wniosków. Jednocześnie kierowanie pojazdem przez osobę, która nie posiada ważnego dokumentu prawa jazdy jest wykroczeniem i podlega odpowiedzialności karnej. Wielu obywateli skarży się na obowiązek ponoszenia kosztów wymiany prawa jazdy, a także dowodu rejestracyjnego pojazdu, pomimo że dotychczasowy dokument wydany był na czas nieokreślony i nie uległ zniszczeniu. Skarżący kwestionują zarówno wysokość opłat, jak i obowiązek ich ponoszenia przez osoby w trudnej sytuacji materialnej, zwłaszcza że w analogicznych sytuacjach za wymianę dowodu osobistego nie pobiera się opłat. Rzecznik otrzymuje również skargi od obywateli, którym ze względu na stan zdrowia wydawane są terminowe prawa jazdy, co powoduje, że każdorazowo muszą ponosić opłatę za wydanie nowego dokumentu. Uzasadnione jest doprecyzowanie zasad i warunków oraz kosztów wydawania terminowych praw jazdy.

WG

RPO-462850-VI/04 z dnia 22.11.2004 r. , Minister Infrastruktury

- w sprawie obowiązku wymiany praw jazdy.

Rzecznik Praw Obywatelskich otrzymuje wiele listów od obywateli dotyczących skutków nowelizacji ustawy Prawo o ruchu drogowym. Obywatele podnoszą, że istnieje sprzec

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

1. Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury (4.01.2005 r.) poinformował, że po upływie terminów wymiany dotychczasowe dokumenty tracą ważność, przy czym dotyczy to jedynie dokumentów, a nie uprawnień do kierowania pojazdem. Utrata ważności dotychczasowych praw jazdy wynika wprost z przepisów ustawy Prawo o ruchu drogowym. Ustawa ta nie zawiera upoważnienia do wprowadzenia ulg i zwolnień od opłaty za wydanie prawa jazdy i dowodu rejestracyjnego pojazdu. Tym samym również przepisy wykonawcze do tej ustawy nie mogą zawierać zwolnień lub zróżnicowanych opłat za wydanie tych dokumentów. Rzecznik Praw Obywatelskich może zwrócić się do resortu spraw wewnętrznych i resortu finansów o rozważenie możliwości stworzenia warunków dla pełnej lub przynajmniej częściowej refundacji ze środków samorządu gminnego kosztów uchwał zmieniających nazwy miejscowości lub ulic, zwłaszcza w odniesieniu do osób będących w trudnej sytuacji materialnej. Terminowość prawa jazdy ze względu na stan zdrowia wynika wyłącznie z decyzji lekarza podjętej na podstawie oceny stanu zdrowia osoby badanej. Kwestia zwolnienia lub zróżnicowania opłat ponoszonych przez kierowców za wydanie prawa jazdy, którego termin jest ograniczony ze względu na stan zdrowia, jest znacznie bardziej dyskusyjna od kwestii wymiany dokumentów komunikacyjnych na skutek przyczyn niezależnych.
Inf. 1-3/2005, str.91