Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

1. W sprawie uchybień procesowych popełnianych w toku postępowań przygotowawczych.

Aktualne pozostają uwagi Rzecznika Praw Obywatelskich co do zasadności postanowień o odmowie wszczęcia bądź umorzenia postępowania przygotowawczego, głównie w sprawach dotyczących niepowodzenia w leczeniu oraz wypadków drogowych. Rzecznik skierował w tym roku 54 wystąpienia do Prokuratorów Okręgowych i Apelacyjnych, w których przedstawił uchybienia mające istotny wpływ na podstawę formalnoprawną rozstrzygnięć. W większości spraw prokuratorzy wydali polecenie uzupełnienia materiału dowodowego bądź podjęcia postępowania w trybie art. 327 § 1 Kpk. Konwalidowano czynności związane z pouczeniem pokrzywdzonego o jego prawach. W jednej ze spraw, którą umorzono wobec niestwierdzenia popełnienia przestępstwa, został wniesiony akt oskarżenia. Najczęstszymi uchybieniami w sprawach niepowodzenia w leczeniu są: nieodpowiednia procesowa weryfikacja wniosków sformułowanych w opiniach biegłych lekarzy, niedokonywanie oceny odpowiedzialności lekarza przez pryzmat naruszenia reguł postępowania wynikających z wiedzy medycznej, niedążenie przez prowadzącego postępowanie przygotowawcze do ustalenia związku przyczynowego pomiędzy diagnozą, leczeniem a skutkiem w postaci uszczerbku na zdrowiu lub śmiercią pacjenta. W sprawach dotyczących wypadków drogowych najpoważniejszymi uchybieniami są: niepełne bądź pobieżne przesłuchania świadków, niezabezpieczenie wszystkich dowodów na miejscu zdarzenia, nieprecyzyjne sporządzenie szkicu miejsca wypadku, niedostateczna weryfikacja opinii biegłych.

Inf. 10-12/2004, str. 48

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

1. Zastępca Prokuratora Generalnego - Prokurator Krajowy (21.12.2004 r.) poinformował, że zastrzeżenia Rzecznika zostały przekazane jednostkom organizacyjnym prokuratury. W przypadku ujawnienia w konkretnej sprawie nieprawidłowości podejmowane są w trybie nadzoru instancyjnego bądź służbowego czynności mające na celu ich konwalidowanie w drodze uzupełnienia niedostatków dowodowych postępowania bądź usunięcia braków formalnych. Z analiz poczynionych przez prokuratorów apelacyjnych wynika, że w omawianej kategorii spraw nadal występują pewne uchybienia sprowadzające się do przedwczesności decyzji merytorycznych, niewłaściwego pouczania stron o przysługujących im uprawnieniach, przewlekłości postępowania czy błędnej oceny materiału dowodowego, co wskazuje na potrzebę ciągłego podejmowania działań w celu wyeliminowania nieprawidłowości. W 2004 r. zbadano w trybie nadzoru służbowego w prokuraturach apelacyjnych i okręgowych 117 spraw, w których interweniował Rzecznik Praw Obywatelskich. W 63 sprawach dostrzeżono potrzebę podjęcia działań w trybie nadzoru służbowego zmierzających do uzupełnienia materiału dowodowego, względnie podjęcia na nowo prawomocnie umorzonych postępowań bądź zakończonych postanowieniem o odmowie wszczęcia postępowania przygotowawczego lub wytknięto uchybienia natury formalnej nie mające wpływu na treść rozstrzygnięcia. Jedynie w 3 sprawach postępowania przygotowawcze, w wyniku ich uzupełnienia, zakończono skierowaniem aktu oskarżenia do sądu. W większości badanych spraw zasadność rozstrzygnięć poddana była wcześniej kontroli sądu w trybie odwoławczym.
Inf. 10-12/2004, str. 48