Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



1. W sprawie świadczeń dla inwalidów wojennych powracających do Polski po długim okresie przebywania za granicą z dnia 2005-02-08.

Adresat:
PREZES RADY MINISTRÓW
Sygnatura:
RPO/421808/02/III/305.1 RZ
Data sprawy:
2005-02-08
Rodzaj sprawy:
wystąpienie o charakterze generalnym (WG)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

1. W sprawie świadczeń dla inwalidów wojennych powracających do Polski po długim okresie przebywania za granicą.

Zgodnie z treścią art. 5 ustawy o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin, świadczenia określone w ustawie przysługują w czasie pobytu osoby uprawnionej na obszarze Państwa Polskiego, chyba że niniejsza ustawa albo umowy międzynarodowe stanowią inaczej. Polska nie zawarła dotychczas umów międzynarodowych, które byłyby realizacją zastrzeżenia przewidzianego w końcowej części art. 5 ustawy. Tymczasem poza Polską przebywają jeszcze inni inwalidzi wojenni posiadający niekwestionowane zasługi dla Ojczyzny, którzy nie otrzymują świadczeń określonych ustawą. Konieczna jest rozbudowa modelu opieki sprawowanej przez państwo w kierunku zaspokojenia takich potrzeb weteranów walk o niepodległość, które łączą się z realizacją decyzji o powrocie do Ojczyzny po długim okresie przebywania za granicą. Potrzeby takich osób, zwłaszcza samotnych i niezamożnych, dotyczą w szczególności pomocy w uzyskaniu mieszkania oraz wsparcia pieniężnego na tzw. zagospodarowanie się. Uzyskanie prawa do świadczeń z powołanej ustawy w związku ze spełnieniem warunku pobytu na obszarze Państwa Polskiego, w szczególności prawa do renty inwalidzkiej, a także do świadczeń z ustawy o kombatantach, nie rozwiązuje problemów życiowych związanych z decyzją powrotu i zamieszkania na stałe na terenie Polski. Istniejące w tym zakresie regulacje prawne dające podstawę do przyznawania świadczeń w szczególnym trybie, okazują się w takich przypadkach mało przydatne lub niewystarczające. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się o rozważenie możliwości systemowego uregulowania przedstawionej sprawy.

Inf. 1-3/2005, str.39

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:


Data odpowiedzi:
2005-07-01
Opis odpowiedzi:
1. Sekretarz Stanu w Ministerstwie Polityki Społecznej (4.04.2005 r.) poinformował, że obowiązujące przepisy dotyczące opieki państwa nad weteranami powracającymi z zagranicy są adekwatne do skali tego zjawiska. Osobom powracającym z byłych azjatyckich republik ZSRR przysługuje pomoc przewidziana w ustawie o repatriacji. Repatrianci otrzymują także, w związku z utratą przez nich świadczeń emerytalnych poprzedniego kraju zamieszkania, najniższą emeryturę. Jeśli osoba powracająca z zagranicy spełnia warunki do otrzymania renty inwalidy wojennego, może otrzymywać świadczenia przewidziane w ustawie o zaopatrzeniu inwalidów wojennych. W wyjątkowych sytuacjach np. osobom szczególnie zasłużonym, Prezes Rady Ministrów może przyznać rentę lub emeryturę na zasadach specjalnych. Kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów może udzielić pomocy finansowej osobie powracającej z zagranicy, znajdującej się w trudnej sytuacji materialnej. W razie nasilenia się powrotów kombatantów do ojczyzny, wystarczyłoby zwiększyć dotacje do Państwowego Funduszu Kombatantów, z którego finansowana jest ta pomoc. Ponadto w odpowiedzi podkreślono, iż blisko 100 tysięcy polskich kombatantów posiada dochody niższe niż 1000 zł miesięcznie. Rozważając kwestię pomocy państwa dla weteranów powracających z zagranicy należy mieć na uwadze bardzo trudne warunki życia części środowiska kombatanckiego.
Inf. 4-6/2005, str.
1. Sekretarz Stanu w Ministerstwie Polityki Społecznej (4.04.2005 r.) poinformował, że obowiązujące przepisy dotyczące opieki państwa nad weteranami powracającymi z zagranicy są adekwatne do skali tego zjawiska. Osobom powracającym z byłych azjatyckich republik ZSRR przysługuje pomoc przewidziana w ustawie o repatriacji. Repatrianci otrzymują także, w związku z utratą przez nich świadczeń emerytalnych poprzedniego kraju zamieszkania, najniższą emeryturę. Jeśli osoba powracająca z zagranicy spełnia warunki do otrzymania renty inwalidy wojennego, może otrzymywać świadczenia przewidziane w ustawie o zaopatrzeniu inwalidów wojennych. W wyjątkowych sytuacjach np. osobom szczególnie zasłużonym, Prezes Rady Ministrów może przyznać rentę lub emeryturę na zasadach specjalnych. Kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów może udzielić pomocy finansowej osobie powracającej z zagranicy, znajdującej się w trudnej sytuacji materialnej. W razie nasilenia się powrotów kombatantów do ojczyzny, wystarczyłoby zwiększyć dotacje do Państwowego Funduszu Kombatantów, z którego finansowana jest ta pomoc. Ponadto w odpowiedzi podkreślono, iż blisko 100 tysięcy polskich kombatantów posiada dochody niższe niż 1000 zł miesięcznie. Rozważając kwestię pomocy państwa dla weteranów powracających z zagranicy należy mieć na uwadze bardzo trudne warunki życia części środowiska kombatanckiego.
Inf. 4-6/2005, str.