Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

1. W sprawie ochrony małoletnich ofiar przestępstw.

Rzecznik Praw Obywatelskich otrzymuje sygnały świadczące, iż unormowania zawarte w art. 185a Kodeksu postępowania karnego stanowią niewystarczającą gwarancję ochrony małoletnich ofiar przestępstw przed powtórną wiktymizacją. W "Gazecie Wyborczej" z dnia 13.01.2005 r. opisano przypadek ponownego przesłuchania dwojga dzieci pokrzywdzonych w sprawie o przestępstwo przeciwko wolności seksualnej, a także o jednoczesnej obecności na sali rozpraw dzieci i oskarżonego o to przestępstwo. Nawiązując do projektu nowelizacji art. 185a (druk sejmowy nr 3633), Rzecznik podziela pogląd o konieczności zmian w procedurze karnej, które zagwarantują nie tylko bezpieczeństwo przesłuchiwanemu dziecku, ale także zapewnią realizację i respektowanie konstytucyjnego prawa dziecka do godności i pozwolą uniknąć przeżyć, które nie pozostają bez negatywnego wpływu na jego psychikę. Dlatego też, w ocenie Rzecznika warto rozważyć wprowadzenie unormowania, które uchroni dziecko pokrzywdzone lub występujące wyłącznie w charakterze świadka, przed koniecznością ponownego przesłuchania. Nowelizacja art. 185a Kpk powinna także zagwarantować przesłuchanie dziecka poza salą sądową, w odpowiednich warunkach, w specjalnie wyposażonych pomieszczeniach.

Inf. 1-3/2005, str.42

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

1. Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości (18.03.2005 r.) poinformował, że projekt art. 185a Kpk przewiduje, iż zgodnie z procedurą przewidzianą w tym przepisie ma być przesłuchany każdy świadek, który w chwili przesłuchania nie ukończył 15 lat. Rozwiązania proponowane w projekcie co do zasady zasługują na aprobatę, jednak nasuwają pewne wątpliwości w kwestiach szczegółowych. Zastrzeżenia budzi propozycja rozszerzenia szczególnych rygorów przesłuchania wynikających z art. 185a na wszystkich świadków, którzy w chwili przesłuchania nie ukończyli 15 lat. Wydaje się, że podwyższonym poziomem ochrony powinny być objęte tylko osoby pokrzywdzone w rozumieniu art. 49 § 1 Kpk, które w chwili przesłuchania nie ukończyły 15 lat. Można by rozważyć możliwość odpowiedniego stosowania art. 185a Kpk do przesłuchania świadków, którzy nie ukończyli 15 lat i nie mają statusu pokrzywdzonego, składających zeznania co do okoliczności szczególnie drastycznych. Propozycja Rzecznika, aby zagwarantować przesłuchanie dziecka poza salą sądową, w specjalnie wyposażonych pomieszczeniach, wydaje się trafna, jednak nie wszystkie sądy mają możliwość sprostania takiemu obowiązkowi.
Inf. 1-3/2005, str.43