Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



1. W sprawie sposobu ustalania przez organy rentowe kapitału początkowego z dnia 2005-03-29.

Adresat:
MINISTERSTWO POLITYKI SPOŁECZNEJ
Sygnatura:
RPO/486415/04/III/303.4 RZ
Data sprawy:
2005-03-29
Rodzaj sprawy:
wystąpienie o charakterze generalnym (WG)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

1. W sprawie sposobu ustalania przez organy rentowe kapitału początkowego.

Zgodnie z art. 173 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31.12.1948 r., którzy przed 1.01.1999 r. opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, ustala się kapitał początkowy. Kapitał ten ewidencjonowany jest na koncie ubezpieczonego i będzie miał wpływ na wysokość przyszłej emerytury. W art. 174 ust. 9 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ustawodawca sprecyzował, że staż ubezpieczeniowy określa się w pełnych latach, z tym, że jeżeli ubezpieczony ma więcej niż 6 miesięcy tego stażu ponad pełne lata, staż ten zaokrągla się w górę. Nie została natomiast uregulowana sytuacja osób, których staż ubezpieczeniowy jest krótszy niż 6 miesięcy. Chodzi tu zarówno o osoby, których staż wynosi określoną liczbę lat i miesięcy, przy czym miesięcy jest mniej niż 6, jak i osób, których ogólny staż pracy jest krótszy niż 6 miesięcy. Stosowana przez ZUS wykładnia art. 174 ust. 9 powoduje, że w przypadku pierwszej z wymienionych grup osób, kapitał początkowy ustalany jest z pełnych lat z pominięciem miesięcy, a w przypadku drugiej grupy kapitał początkowy nie jest ustalany w ogóle. Przyjęty sposób ustalania kapitału początkowego pozostaje w kolizji z zasadą wzajemności i proporcjonalności składek i świadczenia, gdyż w krańcowych przypadkach prowadzi do pominięcia przy ustalaniu wysokości kapitału początkowego relatywnie długich okresów ubezpieczenia, bo sięgających prawie 6 miesięcy.

Inf. 1-3/2005, str.61

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:


Data odpowiedzi:
2006-08-04
Opis odpowiedzi:
1. Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Polityki Społecznej (11.04.2005 r.) w piśmie skierowanym w tej sprawie do Prezesa ZUS stwierdziła, iż dotychczasowa interpretacja art. 174 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, określającego zasady obliczania kapitału początkowego, jest błędna. Nie ma zatem żadnego uzasadnienia do odmowy ustalenia kapitału początkowego dla osoby, która wskazała podstawę wymiaru kapitału początkowego i udowodniła co najmniej 1 pełny miesiąc okresu składkowego. Jeśli staż ubezpieczeniowy tej osoby jest krótszy niż 6 miesięcy i 1 dzień, wówczas w wysokości kapitału początkowego nie będzie uwzględniona część socjalna.
Inf. 4-6/2005, str.