Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

1. W sprawie pomocy w usamodzielnianiu wychowanków specjalnych ośrodków wychowawczych.

W świetle obowiązujących przepisów we wszystkich rodzajach placówek opieki całodobowej dla dzieci i młodzieży mogą przebywać nieletni, a więc dzieci i młodzież wobec których sąd orzekł taki środek na podstawie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich. Niektóre rodzaje placówek pełnią jeszcze inne funkcje poza opieką i wychowaniem oraz resocjalizacją. Sprawia to, że przebywają tam również dzieci, które nie są objęte opieką sądową. Placówki te podlegają różnym resortom. Odmienne jest również ich finansowanie, organizacja, zasady kierowania dzieci, itp. Powoduje to szereg trudności. Ścisła współpraca resortów, która pozwoliłaby te trudności przezwyciężyć, nie wydaje się możliwa. Rozwiązanie tej kwestii wymaga powołania odrębnego resortu, który będzie zajmować się sprawami rodziny, traktowanymi dziś marginalnie. Jednak nawet w obecnym stanie prawnym pewne rozwiązania dotyczące grupy dzieci i młodzieży pozbawionej stale lub czasowo opieki rodziców muszą być wspólne. Z pewnością odnosi się to do przepisów regulujących podstawowe zasady pomocy w usamodzielnianiu pełnoletnich wychowanków opuszczających placówki, którzy zostali umieszczeni w nich na podstawie orzeczenia sądu. Rzecznik zwraca się z prośbą o zainicjowanie zmiany przepisów w celu uwzględnienia prawa do pomocy w usamodzielnianiu grupy wychowanków specjalnych ośrodków wychowawczych, którzy spełniają pozostałe wymogi art. 88 ust. 1-6 ustawy o pomocy społecznej, a także o stanowisko w sprawie interpretacji zmian wprowadzonych ustawą z dnia 27.06.2003 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw.

Inf. 4-6/2005, str.24

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

1. Sekretarz Stanu w Ministerstwie Polityki Społecznej (31.05.2005 r.) poinformował, że przepisy ustawy o pomocy społecznej były wielokrotnie konsultowane z Ministerstwem Edukacji Narodowej i Sportu, które nie wskazało na grupę dzieci opuszczających specjalne ośrodki wychowawcze jako kwalifikujące się do usamodzielnienia. Resort polityki społecznej w trakcie praktycznej realizacji ustawy zetknął się już z sygnałami z terenu o trudnej sytuacji wychowanków tych placówek. Na zapytania płynące z powiatowych centrów pomocy rodzinie Ministerstwo wysyła stanowisko, w którym stwierdza się, że specjalny ośrodek wychowawczy należy traktować na równi ze specjalnym ośrodkiem szkolno-wychowawczym jako placówkę o podobnym profilu, działającą na podstawie odpowiednich przepisów oświatowych. Takie stanowisko jest rozwiązaniem doraźnym i nie do końca zabezpiecza prawa wychowanków specjalnych ośrodków wychowawczych. W związku z tym resort polityki społecznej podejmie działania, aby przy najbliższej okazji zmian w ustawie o pomocy społecznej dopisać grupę wychowanków tych ośrodków do listy osób uprawnionych do pobierania świadczeń na usamodzielnienie.
Inf. 4-6/2005, str.25