Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wystąpienie do Ministra Polityki Społecznej w sprawie zasad opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu umowy zlecenia wykonywanej w ramach wcześniej prowadzonej działalności pozarolniczej z dnia 2005-05-13.

Adresat:
MINISTERSTWO POLITYKI SPOŁECZNEJ
Sygnatura:
RPO/492030/04/III/303.5 RZ
Data sprawy:
2005-05-13
Rodzaj sprawy:
wystąpienie o charakterze generalnym (WG)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Wystąpienie do Ministra Polityki Społecznej w sprawie zasad opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu umowy zlecenia wykonywanej w ramach wcześniej prowadzonej działalności pozarolniczej.

Ubezpieczony, który prowadzi działalność pozarolniczą i zawiera umowę zlecenia, podlega obowiązkowi ubezpieczeń z tego tytułu, który powstał najwcześniej. Ubezpieczony ma prawo dokonać zmiany tytułu ubezpieczenia i opłacać składki z wybranego przez siebie tytułu. Gdy ubezpieczony ma ustalone prawo do emerytury lub renty, ubezpieczenie z tytułu prowadzonej działalności pozarolniczej jest dobrowolne, natomiast ubezpieczenie z tytułu umowy zlecenia jest obowiązkowe. Istotne znaczenie ma fakt, czy umowa zlecenia zostanie zakwalifikowana jako wykonywana w ramach prowadzonej działalności, czy też jako odrębny tytuł do ubezpieczeń istniejący oprócz prowadzonej działalności. Począwszy od 1.01.2004 r. ZUS rozpatrując obowiązek ubezpieczeń w omawianym stanie faktycznym posiłkuje się przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ustala tytuł do ubezpieczeń społecznych kierując się kryterium rodzaju źródła przychodów. W ocenie Rzecznika interpretacja ta nie znajduje żadnego uzasadnienia. Ponadto pojawiają się informacje, że tzw. kontrakt menedżerski stanowi samodzielny tytuł do ubezpieczeń społecznych. Osoby wykonujące kontrakty menedżerskie nie zostały wymienione w art. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Wydaje się, że o ewentualnym objęciu osoby wykonującej kontrakt menedżerski ubezpieczeniami społecznymi powinien decydować charakter tego kontraktu, tzn., czy spełnia on znamiona umowy zlecenia, umowy o pracę czy też umowy o dzieło.

 


Data odpowiedzi:
2005-08-12
Opis odpowiedzi:

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Polityki Społecznej (1.07.2005 r.) poinformowała, że zgodnie z art. 8 ust. 6 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą są: osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych, twórca i artysta, osoba prowadząca działalność w zakresie wolnego zawodu w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, osoba prowadząca działalność w zakresie wolnego zawodu, z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, a także wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólnicy spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej. Z woli Sejmu sposób kwalifikacji podatkowej określonego rodzaju działalności zarobkowej osób fizycznych stał się zatem wyznacznikiem ich traktowania w ubezpieczeniach społecznych. W przypadku zawierania umów zlecenia lub agencyjnych w ramach działalności pozarolniczej (przedmiot umowy taki sam jak przedmiot działalności) nie występuje zbieg dwóch równorzędnych tytułów ubezpieczeń społecznych. Ponadto Minister Polityki Społecznej skieruje wstąpienie do Prezesa ZUS w sprawie będącej przedmiotem wystąpienia Rzecznika i poinformuje go odrębnym pismem o dokonanych ustaleniach.


2. Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Polityki Społecznej (12.08.2005 r.) poinformowała, że ZUS zajmuje stanowisko, iż umowa nienazwana jaką jest kontrakt menedżerski powinna być dla celów ubezpieczeń społecznych kwalifikowana w oparciu o jej postanowienia. Są to zwykle umowy o świadczenie usług. Ubezpieczony, który nie zgadza się ze stanowiskiem ZUS może żądać wydania decyzji, podlegającej kontroli sądowej.
Inf. 7-9/2005, str.