Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Zgłoszenie udziału Rzecznika Praw Obywatelskich w postępowaniu w sprawie skargi konstytucyjnej Jadwigi C. i Reginy R.- B., dotyczącej ograniczonego prawa do zwrotu wynagrodzenia obrońcy z wyboru (sygn. akt SK 21/04).

Rzecznik Praw Obywatelskich przedstawił następujące stanowisko: art. 632 pkt 2 ustawy z dnia 6.06.1997 r. - Kodeks postępowania karnego w zakresie, w jakim ogranicza przyznanie osobie, która w sprawie z oskarżenia publicznego została uniewinniona, zwrotu całości lub części wynagrodzenia jednego obrońcy z wyboru jedynie do uzasadnionych wypadków, jest niezgodny z art. 32 w związku z art. 2 i art. 42 ust. 2 Konstytucji RP.

Zróżnicowanie w zakresie zwrotu kosztów należności adwokackich zostało wprowadzone według kryterium sposobu ustanowienia obrońcy. Kryterium to w skrajnych przypadkach może doprowadzić do rezygnacji oskarżonego z ustanowienia obrońcy. W konsekwencji przyjęte w art. 632 pkt 2 Kpk rozwiązanie w sposób istotny może prowadzić do ograniczenia konstytucyjnego prawa do obrony. Elementem składowym tego prawa jest bowiem możliwość wyboru obrońcy. Zasada sprawiedliwości społecznej wyrażona w art. 2 Konstytucji RP przemawia za tym, aby do zwrotu kosztów obrony zobowiązany był ten, czyje stanowisko nie utrzymało się w procesie, a więc w tym przypadku Skarb Państwa.