Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

1. w sprawie problemu zróżnicowanych uprawnień do zasiłków macierzyńskich oraz innych problemów wymagających zmian w ramach kształtowania polityki prorodzinnej.

Na podstawie artykułów w dzienniku "Fakt" z dnia 19-20 i 21 marca br., Rzecznik Praw Obywatelskich podjął sprawę zróżnicowania uprawnień do zasiłku macierzyńskiego pomiędzy kobietami podlegającymi ubezpieczeniu na podstawie przepisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników a pracownicami korzystającymi z urlopu macierzyńskiego na podstawie Kodeksu pracy oraz zasiłku macierzyńskiego na podstawie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

Jednocześnie Rzecznik zaproponował, aby w ramach kształtowania polityki prorodzinnej poddać analizie szereg instytucji, których funkcjonowanie w obecnych warunkach społeczno-gospodarczych wymaga korekty lub zasadniczych zmian. Dotyczy to problemu ograniczenia prawa do urlopów wychowawczych tylko do osób będących pracownikami, a wyłączenia z tego prawa osób prowadzących działalność gospodarczą na własny rachunek, braku możliwości ponoszenia kosztów ubezpieczeń emerytalnych i rentowych dla osób prowadzących działalność gospodarczą na własny rachunek w związku z koniecznością sprawowania opieki nad małym dzieckiem do ukończenia 4 lat, oraz zróżnicowania uprawnień do zasiłku opiekuńczego w związku z opieką nad chorym dzieckiem do ukończenia 14 lat.

Inf. 1-3/2006, str.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

1. Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej (17.05.2006 r.) poinformował, że nie widzi uzasadnienia dla podejmowania działań w celu zmiany przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników w kierunku ujednolicenia wysokości zasiłku macierzyńskiego w systemie ubezpieczenia społecznego rolników i powszechnym w związku z propozycjami wydłużenia wymiaru urlopów macierzyńskich. Ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie rolników jest ubezpieczeniem samofinansującym, dlatego też zwiększenie wysokości zasiłku macierzyńskiego wiązałoby się z koniecznością podniesienia wysokości składki na to ubezpieczenie. Należałoby więc najpierw przeprowadzić konsultacje z organizacjami społeczno-zawodowymi i związkami zawodowymi rolników. Ponadto Podsekretarz Stanu nie widzi możliwości podjęcia inicjatywy legislacyjnej zmierzającej do zrównania w prawach do urlopów wychowawczych i ponoszenia przez budżet państwa kosztów ubezpieczenia w tym okresie oraz prawa do zasiłków opiekuńczych nad chorym dzieckiem. Prawo do urlopów oraz innych zwolnień od świadczenia pracy wynika z istoty nawiązania stosunku pracy między pracownikiem i pracodawcą. Osoba prowadząca działalność gospodarczą na własny rachunek i ryzyko samodzielnie dysponuje swoim czasem pracy i czasem wolnym, ponadto może zatrudnić pracowników i powierzyć im wykonywanie pracy niezbędnej do prowadzenia tej działalności.
Inf.4-6/2006, str.