Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wniosek do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie zbyt krótkiego terminu do wniesienia roszczenia odszkodowawczego w sprawach podatkowych (sygn. akt K 17/06).

Rzecznik Praw Obywatelskich wnosi o stwierdzenie niezgodności art. 261 § 4 Ordynacji podatkowej w zakresie, w jakim przewiduje trzydziestodniowy termin do wniesienia powództwa do sądu powszechnego, z art. 32 ust. 1 i art. 64 ust. 2 Konstytucji RP. Zgodnie z art. 260 Ordynacji podatkowej stronie, która poniosła szkodę na skutek wydania decyzji, która następnie została uchylona w wyniku wznowienia postępowania lub stwierdzono nieważność tej decyzji, służy odszkodowanie za poniesioną stratę i utracone korzyści, chyba że przesłanki, które uzasadniają uchylenie decyzji lub stwierdzenie jej nieważności, powstały z winy strony. Zaskarżony przez Rzecznika przepis stanowi, że w przypadku odmowy orzeczenia odszkodowania lub orzeczenia o odszkodowaniu w wysokości mniejszej od zgłoszonej w żądaniu w tej sprawie, stronie przysługuje prawo wniesienia powództwa do sądu powszechnego w terminie 30 dni od dnia doręczenia decyzji. Stosownie do art. 261 § 5 Ordynacji podatkowej, za odmowę orzeczenia odszkodowania uważa się również niewydanie decyzji w terminie 2 miesięcy od dnia wniesienia żądania przez stronę. W tym przypadku wniesienie powództwa może nastąpić w każdym czasie. Takie rozwiązanie prowadzi do niedopuszczalnego zróżnicowania sytuacji prawnej poszkodowanych w zakresie prawa do naprawienia szkody wyrządzonej działaniami organów podatkowych. Rzecznik postulował potrzebę zmiany art. 261 § 4 Ordynacji podatkowej. Minister Finansów zapewniał w grudniu 2005 r., że przy najbliższej nowelizacji przepis ten zostanie zmieniony, jednak w projekcie nowelizacji skierowanym do Sejmu w styczniu 2006 r. nie uwzględniono zapowiadanych zmian.