Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



1. w sprawie przeludnienia zakładów karnych i aresztów śledczych z dnia 2006-06-21.

Adresat:
MINISTERSTWO SPRAWIEDLIWOŚCI
Sygnatura:
RPO/515967/05/VII/702.2 RZ
Data sprawy:
2006-06-21
Rodzaj sprawy:
wystąpienie o charakterze generalnym (WG)
Nazwa zepołu:
Zespół do spraw Wykonywania Kar
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

1. w sprawie przeludnienia zakładów karnych i aresztów śledczych.

W związku z utrzymującym się przepełnieniem polskich więzień Rzecznik zwrócił się do Ministra Sprawiedliwości o określenie, jakie środki zaradcze i w jakich terminach realizuje lub zamierza wprowadzić resort sprawiedliwości oraz Służba Więzienna w celu wyeliminowania tego zjawiska.

W skargach kierowanych do Rzecznika osoby pozbawione wolności wskazują, iż w wyniku długotrwałego umieszczenia w nadmiernie zaludnionej celi mieszkalnej czują się poniżone lub traktowane nieludzko. W związku z uchyleniem przez Ministra Sprawiedliwości rozporządzenia z dnia 26.08.2003 r. w sprawie trybu postępowania właściwych organów w wypadku, gdy liczba osadzonych w zakładach karnych lub aresztach śledczych przekroczy w skali kraju ogólną pojemność tych zakładów, został wydany nowy akt prawny (Dz.U. Nr 65, poz. 459), w którym zawarto przepis dopuszczający w wypadku wykorzystania miejsc zakwaterowania w dodatkowych celach mieszkalnych, umieszczenie osadzonych na czas określony w warunkach, w których powierzchnia celi wynosi mniej niż 3 m2. Przewidziane w art. 110 Kodeksu karnego wykonawczego minimum powierzchni mieszkalnej należy do najniższych w Europie. Komitet ds. Zapobiegania Torturom i Nieludzkiemu lub Poniżającemu Traktowaniu lub Karaniu (CPT) po wizytacjach polskich zakładów karnych i aresztów śledczych stale zaleca, aby standard powierzchni celi mieszkalnej na jednego więźnia wynosił co najmniej 4 m2.

Sytuacja związana z przeludnieniem polskich jednostek penitencjarnych będzie przedmiotem konferencji międzynarodowej organizowanej w Biurze Rzecznika we wrześniu 2006 r.

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:


Data odpowiedzi:
2006-11-14
Opis odpowiedzi:
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości (20.07.2006 r.) poinformowała, że problemem przeludnienia jednostek penitencjarnych Służba Więzienna zajęła się już w 2000 r., gdy po raz pierwszy od kilkunastu lat ogólna liczba osób pozbawionych wolności przekroczyła pojemność zakładów karnych i aresztów śledczych.
W dniu 01.12.2005 r. Minister Sprawiedliwości powołał Zespół Nr 9 do spraw reformy więziennictwa, złożony z przedstawicieli Ministerstwa Sprawiedliwości i Centralnego Zarządu Służby Więziennej. Rezultatem działania zespołu jest plan poprawy sytuacji w jednostkach penitencjarnych poprzez ograniczenie ich przeludnienia w latach 2006-2009. Zakłada on powiększenie bazy zakwaterowania dla osadzonych w ciągu najbliższych czterech lat o około 26 tys. miejsc. Więziennictwo na koniec 2009 r. będzie dysponować około 97 tys. miejsc zgodnie z normą
3 m2 powierzchni celi przypadającej na jednego osadzonego. Cel ten będzie osiągnięty poprzez realizację inwestycji w przyjętym przez rząd w dniu 14.02.2006 r. "Programie pozyskania 17.000 miejsc w jednostkach organizacyjnych więziennictwa w latach 2006-2009", adaptację obiektów przekazanych więziennictwu przez wojsko, nieujętych w tym programie, oraz wykorzystanie partnerstwa publiczno-prywatnego do budowy, rozbudowy i zarządzania jednostkami penitencjarnymi.
Ograniczeniu przeludnienia w więzieniach mają służyć także działania legislacyjne np. wprowadzenie wykonywania kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego i stosowania kar weekendowych, czy urealnienie wykonywania kary ograniczenia wolności.