Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wystąpienie do Ministra Obrony Narodowej w sprawie sposobu przeprowadzania badań lekarskich kobiet wezwanych przez powiatową komisję lekarską w celu określenia ich zdolności do służby wojskowej z dnia 2006-07-03.

Adresat:
MINISTERSTWO SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI
Sygnatura:
RPO/530628/06/IX/902.4 RZ
Data sprawy:
2006-07-03
Rodzaj sprawy:
wystąpienie o charakterze generalnym (WG)
Nazwa zepołu:
!!!(do 06.01.2011) OCHRONY PRAW ŻOŁNIERZY, FUNKCJONARIUSZY SŁUŻB PUBLICZNYCH I CUDZOZIEM.
Wynik sprawy:
częściowo pozytywnie ze względu na częściowe uwzgl. wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Wystąpienie do Ministra Obrony Narodowej w sprawie sposobu przeprowadzania badań lekarskich kobiet wezwanych przez powiatową komisję lekarską w celu określenia ich zdolności do służby wojskowej.

Stające przed komisją kobiety wskazują na konieczność zweryfikowania sposobu prowadzenia badań, zmiany zasad powoływania komisji umożliwiających uczestnictwo w ich składzie wyłącznie lekarzy kobiet i prowadzenie badań lekarskich z uwzględnieniem praw pacjenta. W ocenie Rzecznika przepisy regulujące przedstawiony problem zawierają wystarczające gwarancje pozwalające na prawidłowe przeprowadzenie czynności związanych z ustaleniem przydatności kobiet do służby wojskowej przez powiatowe komisje lekarskie. Z uwagi na to, że nieprawidłowości przytoczone w skardze skierowanej do Rzecznika mogą występować także w innych powiatowych komisjach lekarskich, zachodzi uzasadniona potrzeba zbadania tych problemów i podjęcia stosownych działań w celu wyeliminowania ich z dotychczasowej praktyki.

Wystąpienie do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie sposobu przeprowadzania badań lekarskich kobiet wezwanych przez powiatową komisję lekarską w celu określenia ich zdolności do służby wojskowej.

Stające przed komisją kobiety wskazują na konieczność zweryfikowania sposobu prowadzenia badań, zmiany zasad powoływania komisji umożliwiających uczestnictwo w ich składzie wyłącznie lekarzy kobiet i prowadzenie badań lekarskich z uwzględnieniem praw pacjenta. W ocenie Rzecznika przepisy regulujące przedstawiony problem zawierają wystarczające gwarancje pozwalające na prawidłowe przeprowadzenie czynności związanych z ustaleniem przydatności kobiet do służby wojskowej przez powiatowe komisje lekarskie. Z uwagi na to, że nieprawidłowości przytoczone w skardze skierowanej do Rzecznika mogą występować także w innych powiatowych komisjach lekarskich, zachodzi uzasadniona potrzeba zbadania tych problemów i podjęcia stosownych działań w celu wyeliminowania ich z dotychczasowej praktyki.

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:


Data odpowiedzi:
2006-09-20
Opis odpowiedzi:
Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji (08.08.2006 r.) poinformował, że zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów w sprawie komisji lekarskich oraz wynagradzania za udział w ich pracy, w skład powiatowej komisji lekarskiej wchodzi 3 lekarzy oraz dwie osoby średniego personelu medycznego. W omawianym przypadku wszystkie te osoby, z wyjątkiem lekarzy, były kobietami. W trakcie badań nie istnieje możliwość przebywania osób postronnych w pomieszczeniach, w których pracuje komisja.
Na około 400 komisji lekarskich działających na terenie całego kraju (badających ponad 3600 kobiet w każdym roku) w ciągu ostatnich lat nie odnotowano podobnej skargi.
W celu wyeliminowania możliwości powstania podobnych incydentów w przyszłości, organy odpowiedzialne za organizację poboru dodatkowo zostaną zobowiązane do bezwzględnego przestrzegania praw i wolności obywatelskich osób stających do poboru. Znajdzie to odzwierciedlenie w dokumencie wydawanym corocznie przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji zawierającym wytyczne i zalecenia dla wojewodów w sprawie organizacji poboru w danym roku. Dokument ten będzie przedmiotem szkoleń organizowanych w województwach przed rozpoczęciem poboru. Zostanie skierowany do starostów, wójtów (burmistrzów, prezydentów miast), a ustalenia w nim zawarte będą podlegać kontroli w ramach nadzoru sprawowanego przez MSWiA i wojewodów. Wojewodowie otrzymają również zalecenie zwiększenia, stosownie do możliwości i potrzeb, liczby kobiet lekarzy w składach komisji lekarskich orzekających o przydatności kobiet do służby wojskowej.

Minister Obrony Narodowej (21.08.2006 r.) poinformował, że w wystąpieniu Rzecznika mowa jest o nieprawidłowościach związanych z działaniem powiatowej komisji lekarskiej, która nie jest komisją wojskową. Kwalifikacją zdrowotną poborowych do czynnej służby wojskowej zajmują się co do zasady powiatowe i wojewódzkie komisje lekarskie, a więc podporządkowane Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji, a nie Ministrowi Obrony Narodowej.