Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

1. W sprawie niejasności niektórych przepisów Kodeksu pracy dotyczących uprawnień urlopowych pracowników.

Znowelizowane w dniu 14.11.2003 r. przepisy Kodeksu pracy regulujące uprawnienia urlopowe pracowników nie są w pełni jasne i nie regulują wszystkich kwestii związanych z nabywaniem prawa do urlopu, jego wymiarem i zasadami udzielania. Nowy przepis art. 153 nie odnosi się do pracowników, którzy podejmują pracę po raz kolejny w roku, w którym podjęli ją po raz pierwszy, a nie nabyli prawa do kolejnego urlopu zgodnie z art. 153 § 2. Przepisy Kodeksu pracy nie regulują zasad, według których pracownicy ci nabędą prawo do urlopu wypoczynkowego w okresie zatrudnienia poprzedzającego nabycie prawa do kolejnego urlopu. Niejasności wywołują przepisy dotyczące pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy. Wątpliwości dotyczą także wymiaru urlopu pracowników, których wymiar czasu pracy ulega zmianie w trakcie roku kalendarzowego z pełnego wymiaru na niepełny i odwrotnie oraz zasad udzielania urlopu na żądanie. Rzecznik prosi o podjęcie działań mających na celu zlikwidowanie zasygnalizowanych luk prawnych i niejasności przepisów.

Inf. 4-6/2004, str. 21

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

1. Sekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej (27.04.2004 r.) poinformował, że przepis art. 153 § 1 Kodeksu pracy reguluje nie tylko prawo do urlopu pracownika podejmującego pierwszą w życiu pracę zawodową, ale także prawo do urlopu w przypadku, gdy w roku kalendarzowym, w którym pracownik podjął pierwszą w życiu pracę podejmie on kolejne zatrudnienie. Do końca roku kalendarzowego, w którym pracownik podjął pracę po raz pierwszy, jego prawo do urlopu wypoczynkowego oraz wymiar tego urlopu należy ustalać każdorazowo zgodnie z zasadami określonymi w art. 153 § 1 Kodeksu pracy. Mimo braku wyraźnego przepisu regulującego udzielanie zaległych urlopów pracownikom zatrudnionym w niepełnym wymiarze czasu pracy, możliwe jest przyjęcie stanowiska, zgodnie z którym pracodawcy mogą stosować wobec takich pracowników zasady ustalania i udzielania urlopu zaległego w całości według reguł obowiązujących do dnia 31.12.2003 r. albo według reguł obowiązujących od dnia 1.01.2004 r. Nie jest niezbędna zmiana Kodeksu pracy w zakresie ustalania wymiaru urlopu wypoczynkowego pracownikowi zmieniającemu wymiar czasu pracy. Ponadto nowe zasady udzielania urlopu wypoczynkowego nie powinny wpłynąć na istotę i charakter "urlopu na żądanie".
Inf. 4-6/2004, str.