Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie braku możliwości zaskarżenia zarządzenia w przedmiocie odmowy wyznaczenia obrońcy z urzędu z dnia 2006-11-22.
Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie braku możliwości zaskarżenia zarządzenia w przedmiocie odmowy wyznaczenia obrońcy z urzędu.
Do Rzecznika wpływają wnioski dotyczące kwestii realizowania w praktyce prawa do obrony przez osoby, które nie dysponują środkami pozwalającymi na ustanowienie obrońcy z wyboru. We wnioskach podnoszone jest m.in., iż na zarządzenie prezesa sądu wydane w trybie art. 81 § 1 k.p.k. w przedmiocie odmowy wyznaczenia obrońcy z urzędu nie przysługuje zażalenie.
Przepis art. 78 § 1 k.p.k. urzeczywistnia konstytucyjne prawo do obrony formalnej (art. 42 ust. 2 konstytucji RP), wyrażone także w art. 6 k.p.k.
W odrębnym przepisie została uregulowana kwestia zażalenia na odmowę wyznaczenia adwokata lub radcy prawnego w celu sporządzenia kasacji. Mianowicie art. 528 § 1 pkt 2 k.p.k. stanowi, że środek odwoławczy w tym przypadku nie przysługuje. Jedyną formą kwestionowania przez oskarżonego odmowy wyznaczenia mu obrońcy z urzędu jest podniesienie zarzutu w odniesieniu do zarządzenia w tym przedmiocie, w apelacji (art. 447 par. 3 k.p.k.) Zarzut bezzasadnej odmowy wyznaczenia adwokata lub radcy prawnego do sporządzenia kasacji można podnosić w zażaleniu na zarządzenie o odmowie przyjęcia kasacji jako niesporządzonej z zachowaniem przymusu adwokackiego (art. 528 § 2 k.p.k.).
Wydaje się, że przyjęta w k.p.k. zasada niezaskarżalności zarządzenia w przedmiocie odmowy przyznania obrońcy z urzędu budzi zasadnicze wątpliwości zwłaszcza z punktu widzenia art. 45 Konstytucji RP gwarantującego rzetelny proces sądowy oraz art. 78 Konstytucji RP (zaskarżalność decyzji i orzeczeń wydanych w pierwszej instancji).
Zdaniem Rzecznika problemu nie rozwiązuje możliwość podniesienia w apelacji zarzutu nieprzyznania obrońcy z urzędu.