Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie trudności w realizowaniu zasady odpowiedzialności Skarbu Państwa za bezprawne działanie władzy publicznej z dnia 2006-12-08.
Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie trudności w realizowaniu zasady odpowiedzialności Skarbu Państwa za bezprawne działanie władzy publicznej.
Zgodnie z art. 77 Konstytucji RP każdy ma prawo do wynagrodzenia szkody, jaka została mu wyrządzona przez niezgodne z prawem działanie organu władzy publicznej.
Do Rzecznika zwracają się osoby, wobec których orzeczono środki przewidziane przez Kodeks postępowania karnego, co spowodowało istotny uszczerbek w ich majątku. Bezskutecznie domagają się one odszkodowania od Skarbu Państwa. Organy władzy publicznej wskazują, iż brak jest ustawowej podstawy dla wynagrodzenia szkody. Kodeks postępowania karnego przewiduje odszkodowanie i zadośćuczynienie za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie, a także za zastosowanie środka zabezpieczającego.
Regulacja Kodeksu postępowania karnego nie obejmuje wszystkich istotnych wypadków, w których orzeczenie sądu bądź prokuratora powoduje szkodą majątkową. Do takich należą przede wszystkim postanowienia w przedmiocie zabezpieczenia majątkowego (art. 291 k.p.k.), a także stosowanie niektórych środków zapobiegawczych, w tym zwłaszcza poręczenia majątkowego (art. 266 k.p.k.), zawieszenia oskarżonego w czynnościach służbowych lub w wykonywaniu zawodu, nakazu powstrzymania się od określonej działalności lub prowadzenia określonego rodzaju pojazdów (art. 276 k.p.k.).
Analogiczny problem istnieje w przypadku orzeczeń, które zapadają w postępowaniu egzekucyjnym. Art. 417 (1) § 2 Kodeksu cywilnego wymaga, aby niezgodność orzeczenia (decyzji) z prawem została stwierdzona we właściwym postępowaniu. Tymczasem w wielu wypadkach ustawa nie przewiduje trybu postępowania, w którym mogłoby nastąpić takie stwierdzenie bezprawności działania władzy publicznej. Rzecznik prosi o rozważenie możliwości dokonania odpowiednich zmian legislacyjnych.