Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie potrzeby rozszerzenia kręgu osób uprawnionych do dziedziczenia z mocy ustawy z dnia 2007-01-08.

Adresat:
MINISTERSTWO SPRAWIEDLIWOŚCI
Sygnatura:
RPO/276047/98/IV/402.1 RZ
Data sprawy:
2007-01-08
Rodzaj sprawy:
wniosek o podjęcie inicjatywy prawodawczej (WGI)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Cywilnego
Wynik sprawy:
Opis sprawy:

Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie potrzeby rozszerzenia kręgu osób uprawnionych do dziedziczenia z mocy ustawy.

W opinii Rzecznika Praw Obywatelskich porządek dziedziczenia ustawowego, w którym do spadku dochodzi gmina bądź Skarb Państwa przed stosunkowo bliskimi członkami rodziny zmarłego, w niedostateczny sposób chroni konstytucyjne prawo dziedziczenia (art. 64 w związku z art. 21 Konstytucji), a także nie uwzględnia dobra rodziny w polityce społecznej i gospodarczej państwa (art. 71 ust. 1 Konstytucji).

Obowiązujący stan prawny może prowadzić do sytuacji sprzecznych z poczuciem sprawiedliwości. Świadczą o tym sprawy kierowane do Rzecznika, w których opisane są podobne okoliczności zdarzeń - w trakcie tragicznego wypadku giną rodzice, a w krótkim czasie po nich, na skutek doznanych obrażeń, umiera także małoletnie dziecko. Spadek po rodzicach nabywa za życia ich dziecko, natomiast spadek po dziecku dziedziczy gmina. W jednej ze spraw, którą zajmował się Rzecznik podkreślano, że spadek obejmował wyłącznie mieszkanie, nabyte w całości wysiłkiem finansowym dziadków. Obecnie właścicielem mieszkania jest gmina.

Zstępni zmarłego (dzieci, wnuki) należą do pierwszego kręgu spadkobierców, ale nie jest możliwe dziedziczenie przez wstępnych (dziadków, pradziadków) po swoich wnukach. Nie dziedziczy również rodzeństwo rodziców zmarłego, mimo iż jest możliwe dziedziczenie przez bratanków i siostrzeńców.

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu: