Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Zdrowia w sprawie przestrzegania praw pacjentek korzystających ze świadczeń zdrowotnych w związku z porodem.

Z listów obywateli, doniesień środków masowego przekazu i raportów Fundacji "Rodzić po Ludzku" wynika, że w publicznych szpitalach nie są przestrzegane prawa pacjentek korzystających ze świadczeń zdrowotnych w związku z porodem. Naruszenie praw kobiet rodzących potwierdziły również wizytacje pracowników Biura Rzecznika w wybranych szpitalach.

Podstawowe zasady ubezpieczenia zdrowotnego nie są powszechnie respektowane w przypadku kobiet rodzących. Przejawia się to m.in. w nieprzestrzeganiu zasady swobodnego wyboru szpitala oraz obowiązku prowadzenia listy oczekujących na odbycie planowanego porodu, w sposób zapewniający poszanowanie zasady sprawiedliwego, równego, niedyskryminującego i przejrzystego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej oraz zgodnie z ustalonymi kryteriami medycznymi.

Naruszenie zasady równego traktowania i solidarności społecznej oraz zapewnienia równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych polega przede wszystkim na pobieraniu przez publiczne szpitale dodatkowych opłat za tzw. usługi ponadstandardowe. Katalog tych opłat i ceny ustalane są przez poszczególne szpitale na podstawie zarządzeń ich kierowników. Pobieranie tych opłat stanowi niedopuszczalną praktykę publicznych szpitali. W sytuacji gdy za poszanowanie intymności rodzącej czy poród rodzinny pobierane są opłaty, prawa pacjenta i godna opieka postrzegane są jako dobra luksusowe, na które mogą sobie pozwolić tylko nieliczni. W rezultacie w publicznych szpitalach dochodzi do wytworzenia podwójnych standardów opieki. Niezrozumiałe jest ponadto odstąpienie od finansowania ze środków publicznych szkół rodzenia. Pobieranie dodatkowych opłat od pacjentek - przy braku jakichkolwiek działań NFZ i resortu zdrowia, zdaje się narastać i prowadzi do patologii. Zdaniem Rzecznika sprawa ta wymaga pilnego rozwiązania.