Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich



Wystąpienie do Marszałka Sejmu RP w sprawie konieczności pilnej nowelizacji ustawy z dnia 18.10.2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów (ustawy lustracyjnej) z dnia 2007-06-28.

Adresat:
MARSZAŁEK SEJMU RP
Sygnatura:
RPO/562342/07/I/112 RZ
Data sprawy:
2007-06-28
Rodzaj sprawy:
wniosek o podjęcie inicjatywy prawodawczej (WGI)
Nazwa zepołu:
Zespół Prawa Konstytucyjnego, Międzynarodowego i Europejskiego
Wynik sprawy:
częściowo pozytywnie ze względu na częściowe uwzgl. wystąpienia RPO
Opis sprawy:

Wystąpienie do Marszałka Sejmu RP w sprawie konieczności pilnej nowelizacji ustawy z dnia 18.10.2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów (ustawy lustracyjnej).

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11.05.2007 r. w sprawie o sygn. akt K 2/07 uznał co do zasady zgodność przeprowadzania lustracji z Konstytucją, kwestionując jednak szereg rozwiązań ustawowych, m.in. zgodność z Konstytucją RP wzorów oświadczeń lustracyjnych.

Brak zgodnego z Konstytucją wzoru oświadczenia lustracyjnego czyni lustrację w chwili obecnej praktycznie niewykonalną, a także - i to przesądza o konieczności zajęcia w tym zakresie stanowiska przez Rzecznika - uniemożliwia osobom pomówionym publicznie o fakt pracy lub służby w organach bezpieczeństwa komunistycznego państwa możliwości wszczęcia postępowania przed sądem lustracyjnym, tym samym pozbawiając je efektywnej ochrony prawnej. W tej sytuacji osoby te mogą dochodzić swoich praw tylko na drodze cywilnej w procesie o ochronę dóbr osobistych lub karnej na zasadach ogólnych.

Ponadto Rzecznik poruszył, omawianą w środkach masowego przekazu, kwestię możliwości przekazania przedstawicielom mediów opracowanej w IPN tzw. "listy 500" zawierającej nazwiska osób pełniących ważne funkcje publiczne, których dane znajdują się na liście tajnych współpracowników organów bezpieczeństwa PRL.

W świetle omawianego wyroku Trybunału Konstytucyjnego, w którym za niezgodny z Konstytucją uznano m.in. art. 52a pkt 5 ustawy z dnia 18.12.1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu dotyczący tzw. katalogu współpracowników służb bezpieczeństwa komunistycznego państwa, praktyki "dzikiej lustracji" muszą budzić zrozumiały sprzeciw.

 
Wystąpienie dołączone do tego dokumentu: