Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

wniosek do Naczelnego Sądu Administracyjnego w sprawie zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Rzecznik wniósł o rozstrzygnięcie następującego zagadnienia prawnego: czy przepisy art. 203 i 204 ustawy z dnia 30.08.2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi mają zastosowanie, gdy przedmiotem skargi kasacyjnej jest postanowienie sądu pierwszej instancji kończące postępowanie w sprawie ?

W orzecznictwie NSA rozpoznającego skargi na postanowienia wojewódzkich sądów administracyjnych kończące postępowanie w sprawie ujawniły się rozbieżności dotyczące zagadnienia zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego. Według jednej linii orzeczniczej strona przegrywająca w postępowaniu kasacyjnym ma obowiązek zwrotu kosztów tego postępowania stronie przeciwnej także wówczas, gdy skarga kasacyjna dotyczyła postanowienia sądu pierwszej instancji. W innych swoich orzeczeniach NSA przyjmował, iż o kosztach postępowania kasacyjnego orzeka jedynie wówczas, gdy rozpoznaje skargę kasacyjną od wyroku.

W ocenie Rzecznika przyjęcie koncepcji, iż skarżący zobowiązany z mocy prawa do skorzystania przy sporządzeniu skargi kasacyjnej kwestionującej postanowienie sądu pierwszej instancji z pomocy adwokata (radcy prawnego), po uwzględnieniu skargi kasacyjnej, a następnie w wyniku oddalenia jego skargi przez wojewódzki sąd administracyjny, nie mógłby ubiegać się o zwrot poniesionych kosztów postępowania kasacyjnego, musiałoby stawiać pod znakiem zapytania zgodność tak rozumianej konstrukcji prawnej z zasadą równości wobec prawa oraz z prawem do sądu. Stąd też Rzecznik opowiada się za taką wykładnią przepisów prawa, która przyjmuje, że zwrot kosztów postępowania kasacyjnego przysługuje również wówczas, gdy sprawa została zakończona postanowieniem przed sądem pierwszej instancji.