Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

przystąpienie do postępowania przed Sądem Okręgowym w K. z powództwa Prokuratora Okręgowego w K. przeciwko Zbigniewowi K. o unieważnienie pełnomocnictwa.

Rzecznik podjął wiadomość o toczącym się przeciwko Zbigniewowi K. postępowaniu o unieważnienie notarialnego aktu pełnomocnictwa. Na mocy postanowienia Sądu Okręgowego w K. z dnia 1.02.2007 r. Zbigniew K. został częściowo ubezwłasnowolniony, natomiast postępowanie o ustanowienie dla niego kuratora zostało zakończone w dniu 22.11.2007 r. Pełnomocnictwo, które jest przedmiotem postępowania i na podstawie którego doszło do niekorzystnego dla Zbigniewa K. rozporządzenia jego majątkiem zostało sporządzone w kwietniu 2006 r.

Prowadząc sprawę pana Zbigniewa K., Rzecznik uznał, że jego prawa obywatelskie zostały naruszone poprzez niegodziwe wykorzystanie jego ułomności. Zapadłe orzeczenie może być pomocne w odwróceniu skutków owych naruszeń. Rzecznik zwrócił się o sporządzenie uzasadnienia do wyroku zapadłego w niniejszej sprawie 29.01.2008 r., aby poznać motywy rozstrzygnięcia podjętego przez sąd.

 

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Stanowisko Rzecznika zostało uwzględnione (wyrok z dnia 29.01.2008 r., sygn. akt I C 1610/07). Sąd ustalił, że oświadczenie woli o udzieleniu pełnomocnictwa do zarządu swoimi sprawami majątkowymi jest nieważne, jako złożone w stanie wyłączającym świadome podjęcie decyzji i wyrażenie woli. W uzasadnieniu wyroku sąd zważył, że wobec treści art. 213 § 2 k.p.c. sąd jest związany uznaniem powództwa, chyba że uznanie jest sprzeczne z prawem, zasadami współżycia społecznego lub zmierza do obejścia prawa. Zgodnie z treścią art. 57 k.p.c. prokurator, jeżeli nie działa na rzecz określonej osoby, wytacza powództwo przeciwko wszystkim podmiotom będącym stronami zaskarżonej czynności prawnej. Wobec tego zaś, że udzielenie pełnomocnictwa jest jednostronną czynnością prawną, pozwanym musiała być jedna osoba - udzielająca pełnomocnictwa.
Zgodnie z treścią art. 82 k.c. nieważne jest oświadczenie woli złożone przez osobę, która z jakichkolwiek powodów znajdowała się w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli. Dotyczy to w szczególności choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego, chociażby nawet przemijającego, zaburzenia czynności psychicznych Z dołączonych akt postępowania o ubezwłasnowolnienie wynika bez żadnych wątpliwości, że pozwany nie zdawał sobie sprawy z tego, co oznacza udzielenie pełnomocnictwa i jakie skutki niesie ze sobą dokonanie tej czynności prawnej, jakie może to mieć dla niego znaczenie, a w szczególności że może prowadzić do przejęcia jego majątku.
Wniesione przez prokuratora powództwo jest uzasadnione, a zatem uznanie powództwa nie jest czynnością, która może być przez sąd zakwestionowana na podstawie wskazanych w art. 213 § 2 k.p.c. przesłanek i sąd jest nim związany.