Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Prezesa Rady Ministrów w sprawie nowelizacji ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego.

W związku z treścią pisma Pełnomocnika Stowarzyszenia "Solidarność Walcząca", w którym zwrócił się o wsparcie działań postulujących nowelizację ustawy w zakresie m.in. określenia w ustawie rocznego terminu, do składania żądań o odszkodowanie za poniesioną szkodę i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę wynikłe z wykonania decyzji o internowaniu w związku z wprowadzeniem w dniu 13 grudnia 1981 r. w Polsce stanu wojennego, Rzecznik skierował wystąpienie do Prezesa Rady Ministrów o rozważenie zainicjowania stosownych działań legislacyjnych.

W wystąpieniu Rzecznik podniósł, iż w istocie przepisy powyższej ustawy nie przewidują przedawnienia roszczeń o odszkodowanie i zadośćuczynienie, w tym osób pozbawionych wolności bez przeprowadzenia zakończonego orzeczeniem postępowania. Odmienna sytuacja prawna ma miejsce w odniesieniu do osób internowanych - a zatem pozbawionych wolności - w związku z wprowadzeniem stanu wojennego. Wprowadzony w ustawie termin różnicuje zatem dwie grupy represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego bez określenia szczegółowych kryteriów znajdujących oparcie w racjonalnych i przekonujących argumentach, co w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego może stanowić naruszenie zasady równości wyrażoną w Konstytucji. Wypada przy tym wskazać, iż jedną z przesłanek nowelizacji ustawy, jak wynika z uzasadnienia poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego, stanowiło założenie, iż dotychczasowy stan prawny był nie do pogodzenia z zasadą sprawiedliwości społecznej.