Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Przewodniczącego Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka Sejmu w sprawie zasad dopuszczenia do wykonywania zawodu adwokata i radcy prawnego.

Rada Ministrów skierowała do Sejmu projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo o adwokaturze, ustawy o radcach prawnych oraz ustawy - Prawo o notariacie, który wykonuje wyroki Trybunału Konstytucyjnego z dnia 19.04.2006 r. (sygn. akt K 6/06) oraz z dnia 8.11.2006 r. (sygn. akt K 30/06). W celu wykonania powyższych wyroków Trybunału, regulacja ustawowa powinna dopuszczać ubieganie się o wpis na listę adwokatów i radców prawnych bez odbycia aplikacji i egzaminu adwokackiego bądź radcowskiego przez osoby, które we wcześniejszym przedziale czasowym, zapewniającym znajomość aktualnie obowiązującego prawa, ukończyły aplikację sądową i zdały egzamin sędziowski. Projekt nowelizacji nie jest jednak zgodny z powyższym tokiem rozumowania. Rzecznik przedstawił zastrzeżenia do projektu art. 66 ust. 1 pkt 4 Prawa o adwokaturze (i art. 25 ust. 1 pkt 4 ustawy o radcach prawnych), który wymaga dodatkowo 5 lat zajmowania pewnych stanowisk prawniczych. Ponadto art. 66 ust. 5 Prawa o adwokaturze (i art. 25 ust. 5 ustawy o radcach prawnych) stoi w sprzeczności z konstytucyjną zasadą równości. Do pięcioletniego wymogu zajmowania pewnych stanowisk zalicza on, w przypadku aplikacji sądowej i prokuratorskiej pozaetatowej, proporcjonalnie okres trwania tych aplikacji, przyjmując, że za każdy miesiąc odbywania aplikacji zalicza się ? miesiąca. Co najmniej niezrozumiałe jest ustawowe rozwiązanie zakładające, że w celu wykonywania zawodu adwokata lub radcy prawnego wymagany jest czterokrotnie dłuższy czas aplikacji w przypadku trybu pozaetatowego. Zarówno aplikanci etatowi, jak i pozaetatowi podchodzą do takich samych egzaminów w trakcie szkolenia oraz jednakowego egzaminu końcowego. Rzecznik zwrócił się o rozważenie możliwości wprowadzenia odpowiednich poprawek do omawianego projektu ustawy.