Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Prezesa Rady Ministrów w sprawie usuwania skutków klęsk żywiołowych.

Przedstawiciele Rzecznika wizytujący tereny dotknięte w tym roku klęską żywiołową, podkreślili zaangażowanie administracji stopnia wojewódzkiego i centralnego, jak również harmonijną współpracę z organizacjami pozarządowymi w udzielaniu pomocy poszkodowanym. Z drugiej strony jednak, podczas przyjmowania skarg przez przedstawicieli Rzecznika, pojawiły się uwagi dotyczące braku jasnych zasad szacowania strat oraz przyznawania i rozdziału pomocy finansowej dla wszystkich poszkodowanych. Skarżono się również na brak środków pomocowych dla odbudowy zniszczonych budynków przeznaczonych na działalność gospodarczą oraz budynków letniskowych, których właściciele posiadają miejsce zameldowania poza terenem gminy dotkniętej klęską.

Zachodzące zmiany klimatyczne stwarzają zagrożenie powtarzania się gwałtownych zjawisk atmosferycznych. Istnieje zatem pilna potrzeba doskonalenia systemu zapobiegania i likwidowania dramatycznych skutków tych zjawisk. Rzecznik zaapelował o stworzenie skuteczniejszego systemu wczesnego ostrzegania oraz wprowadzenie dalszych zmian systemowych dotyczących likwidacji skutków klęsk żywiołowych, polegających m.in. na ujednoliceniu zasad i form kwalifikowania podmiotów uprawnionych do korzystania z pomocy. Na obszarach szczególnie zagrożonych powinien powstać specjalny, obowiązkowy i powszechny system ubezpieczeń nieruchomości, przy założeniu częściowego dofinansowania uczestnictwa w tym ubezpieczeniu ze środków publicznych. Kolejny postulat Rzecznika dotyczy dofinansowania jednostek samorządu terytorialnego położonych w strefie klęski żywiołowej, które poniosły dodatkowe koszty związane z odbudową zniszczonej infrastruktury, udzielaniem pomocy ze środków własnych oraz przekazywaniem osobom poszkodowanym i rozliczaniem wykorzystania rządowych środków pomocowych.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji (17.10.2008 r.) poinformował, że w Polsce istnieje kompleksowy i nowoczesny system monitoringu, prognozowania i ostrzegania przed groźnymi zjawiskami naturalnymi (powodzie, silne wiatry, burze), umożliwiający gromadzenie i rozpowszechnianie informacji o aktualnym i przewidywanym stanie atmosfery i hydrosfery (System Monitoringu i Osłony Kraju). Ponadto poinformował, że w kwestii likwidacji skutków klęsk żywiołowych, jednolity system pomocy państwa osobom i rodzinom poszkodowanym w wyniku klęsk żywiołowych, oparty na przepisach ustawy o pomocy społecznej, działa w Polsce od blisko dziesięciu lat i jest konsekwentnie modyfikowany i usprawniany. Również jednostki samorządu terytorialnego objęte są programem pomocy świadczonej przez państwo. Ponadto z inicjatywy Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji rozpoczęły się prace nad stworzeniem w Polsce powszechnego systemu ubezpieczeń na wypadek klęsk żywiołowych.