Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Zdrowia w sprawie świadczenia przez samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej odpłatnych usług medycznych dla osób i instytucji w formie umów grupowych i indywidualnych abonamentowych kart pacjenta.

Wątpliwości Rzecznika dotyczą legalności pobierania przez samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej opłat od osób ubezpieczonych za świadczenia zdrowotne. Wprawdzie art. 54 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej przewiduje, iż samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej może uzyskiwać środki finansowe z odpłatnych świadczeń zdrowotnych udzielanych na podstawie umowy, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej, jednak przepis ten nasuwa wątpliwości interpretacyjne i nie może stanowić samodzielnej podstawy wprowadzenia odpłatności dla osób ubezpieczonych. Zważyć należy również na przepisy art. 6, 33, 34 i 38 ust. 5 powołanej ustawy, a także przepis art. 193 pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, który przewiduje karę grzywny w przypadku pobierania nienależnych opłat od ubezpieczonych za świadczenia objęte umową z NFZ o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej. Powstaje również wątpliwość co do legalności organizowania i prowadzenia przez publiczny zakład opieki zdrowotnej komercyjnej działalności polegającej na udzielaniu usług tożsamych ze świadczeniami statutowymi realizowanymi w ramach umów o świadczenia opieki zdrowotnej finansowane ze środków publicznych (usług konkurencyjnych w stosunku do świadczeń wynikających ze statutu zakładu). Rzecznik zwrócił się o przedstawienie stanowiska w sprawie, a także poinformowanie o skali problemu na terenie kraju oraz o działaniach w kwestii wyraźnego oddzielenia udzielania świadczeń opieki zdrowotnej w ramach środków publicznych od medycznej działalności prywatnej.