Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Edukacji Narodowej w sprawie problemów związanych z edukacją przedszkolną.

W ubiegłym roku Rzecznik wskazywał w wystąpieniach szereg problemów związanych z edukacją przedszkolną, jednak większość z nich nie została dotychczas rozwiązana. W związku z licznymi skargami rodziców oraz doniesieniami medialnymi Rzecznik ponownie wystąpił w tej kwestii. Podstawowym problemem jest brak powszechnego dostępu dzieci w wieku 3-4 lat do wychowania przedszkolnego. Polska zajmuje jedno z ostatnich miejsc w rankingu krajów europejskich pod względem powszechności edukacji przedszkolnej. Z danych statystycznych opublikowanych przez GUS wynika, że następuje stałe zmniejszanie się ilości placówek przedszkolnych. Niepokoi również fakt, że do przedszkoli uczęszcza niewielka liczba dzieci niepełnosprawnych, maleje liczba przedszkoli specjalnych. Zaledwie 39% dzieci z terenów wiejskich uczęszczało w roku szkolnym 2007/2008 do placówek przedszkolnych (dla porównania, do przedszkoli uczęszczało 75,2 % dzieci z miast). Brak jednolitych i transparentnych zasad w naborze dzieci do przedszkoli, co wymaga zmian legislacyjnych. Edukacja przedszkolna powinna być traktowana w kategoriach prawa przysługującego każdemu dziecku. Rzecznik zwrócił się o przedstawienie stanowiska w sprawie oraz poinformowanie o planowanych działaniach.

 

Wystąpienie dołączone do tego dokumentu:

Data odpowiedzi:

Opis odpowiedzi:

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej (09.04.2009 r.) poinformował, że zamierzeniem Ministerstwa jest upowszechnienie wychowania przedszkolnego dzieci w wieku 3-5 lat, w tym zapewnienie wszystkim dzieciom 5-letnim prawa do bezpłatnej edukacji przedszkolnej. Zgodnie z ustawą o systemie oświaty, rada gminy może w uzasadnionych przypadkach, uzupełniać sieć publicznych przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych o inne formy wychowania przedszkolnego: punkty przedszkolne, zespoły wychowania przedszkolnego. Oprócz gminy, również osoby prawne i osoby fizyczne mogą prowadzić inne formy wychowania przedszkolnego: publiczne lub niepubliczne. Obecnie edukacja sześciolatków, tak jak prowadzenie przedszkoli, finansowana jest z budżetu samorządu jako zadanie własne gminy. Po obniżeniu wieku obowiązku szkolnego dzieci edukacja sześciolatków w szkole podstawowej będzie finansowana z subwencji oświatowej. Dzięki takiemu rozwiązaniu gminy uzyskają wolne środki, które będą mogły wykorzystać na tworzenie nowych miejsc wychowania przedszkolnego dla dzieci w wieku 3-5 lat. W ramach środków Unii Europejskiej realizowane są projekty konkursowe m.in. dotyczące tworzenia przedszkoli zwłaszcza na obszarach wiejskich, wsparcia istniejących placówek. Wychowaniem przedszkolnym objętych jest 52,6% dzieci w wieku 3-5 lat (w miastach 70,6%, na wsi 28,4%). W roku szkolnym 2007/2008 wskaźnik ten wynosił odpowiednio: ogółem 47,3% (w miastach 65,7%, na wsi 23,1%). Według stanu na dzień 20 stycznia 2009 r. wzrosła liczba przedszkoli w porównaniu z rokiem ubiegłym o 335 placówek. W odpowiedzi podkreślono, że jeszcze dwa lata temu w 539 gminach na terenie całego kraju nie było żadnych placówek wychowania przedszkolnego. Obecnie w każdej gminie dzieci mają dostęp do różnych placówek wychowania przedszkolnego.