Wystąpienie do Ministra Edukacji Narodowej w sprawie potrzeby uregulowania w przepisach prawa obowiązku udokumentowania stanu zdrowia nieletnich przygotowujących posiłki w placówkach opiekuńczo-wychowawczych z dnia 2009-08-17.
Wystąpienie do Ministra Edukacji Narodowej w sprawie potrzeby uregulowania w przepisach prawa obowiązku udokumentowania stanu zdrowia nieletnich przygotowujących posiłki w placówkach opiekuńczo-wychowawczych.
Przedstawiciele Rzecznika Praw Obywatelskich, działając jako Krajowy Mechanizm Prewencji, dokonali wizytacji jednego z młodzieżowych ośrodków wychowawczych pod kątem ochrony osób pozbawionych wolności przed torturami oraz okrutnym, nieludzkim lub poniżającym traktowaniem albo karaniem. Z udzielonej przez dyrektora ośrodka informacji wynika, że wszyscy nieletni w ramach dyżurów wykonują prace na rzecz kuchni związane z przygotowaniem posiłków dla ponad 50 osób i mają bezpośredni kontakt z żywnością; nie posiadają jednak - określonych przepisami o chorobach zakaźnych i zakażeniach - orzeczeń lekarskich z badań do celów sanitarno-epidemiologicznych. W obecnym stanie prawnym brak jest przepisu określającego wprost, że wychowankowie placówek opiekuńczo-wychowawczych, którzy wykonują prace na rzecz kuchni i mają kontakt z żywnością, powinni posiadać stosowne orzeczenia lekarskie. Praktyka w omawianej kwestii w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych i młodzieżowych ośrodkach socjoterapii jest różnorodna. Placówki, które oferują nieletnim kursy zawodowe w zakresie drobnej gastronomii, czy przygotowania do zawodu kucharza, kierują wychowanków na badania, inne tego nie czynią, uznając, że przepisy nie nakładają takiego obowiązku. Zdaniem Rzecznika istnieje potrzeba uregulowania przedmiotowej materii. Konstytucja RP ochronę praw dziecka zalicza do najważniejszych wartości przez nią chronionych, a w art. 68 Konstytucji gwarantuje prawo do ochrony zdrowia. Ponadto, Konwencja o prawach dziecka w art. 24 wymienia prawo do jak najwyższego poziomu zdrowia. Rzecznik zwrócił się z prośbą o podjęcie inicjatywy ustawodawczej służącej rozwiązaniu wskazanego problemu.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej (31.08.2009 r.) poinformował, że wychowankowie młodzieżowego ośrodka wychowawczego, wizytowanego przez przedstawicieli Rzecznika nabywają w trakcie zajęć wychowawczych m.in. umiejętności związane z nauką samoobsługi i samodzielności życiowej. Należałoby więc odróżnić kwestię przygotowywania posiłków przez wychowanków w ramach zajęć wychowawczych bądź przygotowania do pracy, od zatrudnienia w kuchni. W opinii Ministerstwa inicjatywa ustawodawcza w sprawie opisanej w wystąpieniu Rzecznika nie wydaje się konieczna. Obowiązujące przepisy prawa regulują bowiem ochronę praw dziecka. Wzmocnić należy raczej kontrolę nad ich przestrzeganiem. Jednym z przyjętych do realizacji na rok szkolny 2009/2010 priorytetów sprawowanego nadzoru pedagogicznego jest zgodność przyjmowania, przenoszenia, zwalniania i pobytu wychowanków w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych i młodzieżowych ośrodkach socjoterapii z przepisami prawa. Pozwoli to na wnikliwą analizę pracy tych placówek na terenie kraju. Jeżeli w wyniku przeprowadzonych kontroli stwierdzone zostaną nieprawidłowości w funkcjonowaniu młodzieżowych ośrodków wychowawczych i młodzieżowych ośrodków socjoterapii, MEN podejmie działania zmierzające do ich wyeliminowania.