Sprawy generalne Rzecznika Praw Obywatelskich

Wystąpienie do Ministra Infrastruktury w sprawie potrzeby wzmocnienia pozycji prawnej najemców, dzierżawców i osób biorących w użyczenie nieruchomości pozostające w zasobie publicznym.

W wystąpieniu z dnia 9 września 2008 r. Rzecznik wyraził zaniepokojenie brakiem równowagi pomiędzy uprawnieniami najemców i dzierżawców nieruchomości publicznych a pozycją prawną ich kontrahenta - jednostki organizacyjnej, która daną nieruchomością włada w formie trwałego zarządu. Nawet bowiem w razie zawarcia umów na czas oznaczony, jednostka taka może wypowiedzieć umowę w każdym czasie, z dowolnej przyczyny. Taki przywilej, przyznany jedynie podmiotom z sektora publicznego, nie dość, że stanowi odejście od zasady równości stron stosunku cywilnego, to dodatkowo odbywa się kosztem drugiej strony, będącej podmiotem prywatnym, i to w sytuacji, gdy prawa owego podmiotu prywatnego chronione są na poziomie konstytucyjnym, w szczególności przez art. 64 Konstytucji RP. W ocenie Rzecznika takie uregulowanie nie znajduje też wystarczającego uzasadnienia w specyfice gospodarowania gruntami publicznymi. W odpowiedzi z dnia 23 grudnia 2008 r. Minister Infrastruktury przedstawił okoliczności, które miałyby przemawiać za takim właśnie rozwiązaniem. Jednocześnie jednak podzielił pewne zastrzeżenia Rzecznika, deklarując rozważenie możliwości dokonania stosownej nowelizacji art. 43 ust. 4 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. Rzecznik dotychczas nie uzyskał ostatecznej odpowiedzi w poruszonej kwestii, dlatego ponownie zwrócił się z pytaniem o stanowisko Ministra Infrastruktury odnośnie potrzeby i możliwości wzmocnienia pozycji prawnej najemców, dzierżawców i osób biorących w użyczenie nieruchomości pozostające w zasobie publicznym. Obecnie obowiązująca regulacja pozostaje w sprzeczności z konstytucyjnymi gwarancjami chroniącymi własność i prawa majątkowe obywateli, a tym samym - wymaga niezbędnej interwencji ustawodawcy.