Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie regulacji art. 80 Kodeksu cywilnego, który przewiduje szczególną formę czynności prawnych podejmowanych przez osoby nie mogące czytać z dnia 2009-11-10.
Wystąpienie do Ministra Sprawiedliwości w sprawie regulacji art. 80 Kodeksu cywilnego, który przewiduje szczególną formę czynności prawnych podejmowanych przez osoby nie mogące czytać.
W skargach kierowanych do Rzecznika poruszany jest problem regulacji art. 80 Kodeksu cywilnego, który przewiduje szczególną formę czynności prawnych podejmowanych przez osoby nie mogące czytać. Zgodnie z tą regulacją, jeżeli osoba nie mogąca czytać ma złożyć oświadczenie woli na piśmie, oświadczenie powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Zdaniem skarżących, przepis ten ma charakter dyskryminujący w stosunku do osób niewidomych, które zmuszone są stosować notarialną formę czynności prawnej i ponosić koszty sporządzenia aktu notarialnego przy każdym istotnym zobowiązaniu majątkowym. Owo ograniczenie przybiera szczególnie dotkliwą postać w przypadku usług bankowych. Rzecznik dostrzega racjonalne uzasadnienie omawianej regulacji, mającej charakter ochronny, z drugiej strony jednak art. 80 k.c. można traktować jako normę skutkującą pośrednią dyskryminacją osób niewidomych. Współczesne standardy prawne, wyznaczane przez Konstytucję RP oraz prawo Unii Europejskiej wymagają, aby zróżnicowanie sytuacji prawnej podmiotów następowało wyłącznie z uzasadnionych przyczyn. Jeśli jest ono rzeczywiście konieczne, państwo powinno podjąć określone działania niwelujące dolegliwości takiego zróżnicowania. Wydaje się, że wystarczającym rozwiązaniem byłaby np. obecność przy dokonywaniu czynności prawnej osoby zaufanej, która odczytuje osobie niewidomej osnowę dokumentu, jednak bez rygorów analogicznych do tych, które przewidziane są dla udzielenia pełnomocnictwa przez art. 99 k.c. Z kolei zachowanie art. 80 k.c. w dotychczasowym kształcie zobowiązuje ustawodawcę do odrębnego uregulowania kwestii taksy notarialnej. Rzecznik zwrócił się o przedstawienie stanowiska w opisanej sprawie.